Członkostwo Polski w Unii Europejskiej przez co najmniej dekadę od przystąpienia było traktowane jako główne osiągnięcie cywilizacyjne naszego kraju. Ton dyskursu publicznego zaczął się zmieniać po 2015 roku, wraz z narastaniem konfliktu polskiego rządu z instytucjami UE wokół przestrzegania wartości leżących u podstaw funkcjonowania Wspólnoty, w tym szczególnie rządów prawa.

Po miesiącach prób prowadzenia dialogu z polskim rządem Komisja Europejska od 2019 roku zaczęła uruchamiać kolejne mechanizmy kontroli i sankcjonowania, które posiada w swoich zasobach. Ustanowiła jednocześnie nowe procedury służące stałemu monitorowaniu stanu rządów prawa w państwach członkowskich. Zaplanowała w nich też miejsce dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego, zwiększając przy okazji wsparcie finansowe dla podmiotów zajmujących się upowszechnieniem wartości unijnych.

Do takiego wzmocnienia uznania roli organizacji społecznych przez instytucje unijne i propozycji rozwiązań, które umożliwią im szerszy wpływ na bieg spraw dyskutowanych w Brukseli i Strasburgu, przyczyniła się również pandemia COVID-19. Z jednej strony, nasiliła trudności, z którymi organizacje społeczeństwa obywatelskiego borykały się już wcześniej i postawiła przed nimi nowe wyzwania. W takich warunkach ogólna trwałość organizacji obywatelskich uległa w Polsce pogorszeniu, a słabsze wyniki odnotowano w prawie każdym wymiarze analizowanym w Indeksie Stabilności CSO, opracowywanym co roku przez Instytut Spraw Publicznych dla Amerykańskiej Agencji ds. Pomocy Międzynarodowej (USAID). 

Z drugiej strony, pandemia była też katalizatorem zmian pokazujących siłę wielu organizacji społecznych, które jako pierwsze potrafiły dostosować działania do nowych, palących potrzeb społecznych. Większemu otwarciu się decydentów europejskich na współpracę z organizacjami obywatelskimi towarzyszyło dalsze odsuwanie się polskich władz od możliwości wpływania na agendę Unii Europejskiej. Przy niechęci polskiego rządu do zmiany postępowania niezgodnego ze standardami europejskimi w polskiej debacie publicznej na dobre zadomowił się termin „polexit” i refleksja o tym, czy wyjście Polski z UE jest możliwe. Obserwujemy w rezultacie proces, w ramach którego polski rząd oddala się od Unii, podczas gdy przynajmniej część polskiego społeczeństwa obywatelskiego bardziej się do niej przybliża.

W obliczu takich wydarzeń zapraszamy do dyskusji o tym, co Unia może i planuje zrobić dla społeczeństwa obywatelskiego (sformalizowanego) w Polsce, ale również, co to społeczeństwo może zrobić dla Unii? Razem z zaproszonymi ekspertkami i ekspertami postaramy się ocenić różne formy wsparcia i uznania dla organizacji społecznych zaproponowane przez instytucje unijne. Zastanowimy się także, co same organizacje mogą zrobić, by zatrzymać Polskę w Unii i oddalić widmo „polexitu”? 

W dyskusji wezmą udział:

dr Michał Boni (deputowany do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji, Uniwersytet SWPS)

Ignacy Niemczycki (prezes Fundacji Centrum im. prof. Bronisława Geremka)

Alicja Pacewicz (Fundacja Szkoła z Klasą, Koalicja SOS dla Edukacji)

Filip Pazderski (Kierownik Programu Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego, ISP)

dr Marek Prawda (dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce w latach 2016-2021).

Małgorzata Szuleka (Sekretarz Zarządu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka)

Prowadzenie: Karolina Głowacka (TOK FM)

Wstępem do dyskusji będzie prezentacja ostatniej edycji raportu „Indeks Poziomu Rozwoju i Stabilności Organizacji Obywatelskich w Polsce”.

Formularz rejestracji na wydarzenie: Społeczeństwo obywatelskie w obliczu kryzysu relacji Polska-Unia

Formularz był aktywny do 2021-12-14 15:00.
Zapisz się do newslettera
Newsletter