Kto i jak wpływa na nasze decyzje wyborcze. Zagrożenia wynikające z prowadzenia agitacji przez podmioty inne niż komitety wyborcze i przy wykorzystaniu Internetu
Anna Mierzyńska, Filip Pazderski
Podziel się
Pobierz publikację:
Kreatywność uczestników życia politycznego oraz rozwój narzędzi komunikacji elektronicznej spowodowały, że obowiązujące w Polsce zasady prowadzenia agitacji wyborczej i jej kontroli nie przystają do rzeczywistości. Sytuację pogorszyły dodatkowo zmiany w prawie wyborczym wprowadzone w 2018 roku. Umożliwiły one podmiotom innym niż komitety wyborcze właściwie nieskrępowany udział w prowadzeniu działań mających wpłynąć na kształt decyzji podejmowanych w wyborach przez Polki i Polaków. Szczególnie dogodne warunki takiej aktywności są w Internecie, gdzie swobodnie można prowadzić działania o charakterze dezinformacyjnym, skierowane na zmianę treści debaty publicznej i wyniku wyborów. Ich nasilenie można było zaobserwować w przededniu ataku Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Często były inspirowane przez służby rosyjskie i białoruskie. Tendencja ta nie tylko się utrzymała wraz z trwaniem działań wojennych, ale należy się wręcz spodziewać jej dalszego rozwoju w miarę zbliżania się wyborów w Polsce jesienią 2023 roku.
Wszystkie te okoliczności stwarzają zagrożenia dla uczciwości i niezależności procesu wyborczego. Niestety, w małym stopniu odpowiadają na nie działania prewencyjne czy kontrolne podjęte lub planowane przez polski rząd. Ponadto organy wyborcze mają zbyt słabe kompetencje i możliwości operacyjne w tym zakresie. Niewystarczające są też rozwiązania przyjęte przez operatorów platform internetowych. Pewne działania regulacyjne odpowiadające na nowe wyzwania w świecie komunikacji elektronicznej podjęła Unia Europejska, przyjmując rozporządzenie o usługach cyfrowych. Daleko nam jednak jeszcze do pełnego wdrożenia zapisów tego aktu, a do tego nie uwzględniają one w pełni podstawowych powodów wyzwań, z jakimi się zmagamy. Dlatego zdecydowanie potrzebujemy bardziej systemowych działań, które będą na nie odpowiadały. Przybliżenie zarówno tych problemów, jak i sformułowanie propozycji gruntownych sposobów przeciwdziałania obecnym wyzwaniom to cele niniejszej analizy. Rekomendacje w niej przedstawione podzielono na rozwiązania, których wprowadzenie jest potrzebne jak najszybciej, oraz kwestie wymagające głębszego namysłu i długofalowych prac.
