Kampania wyborcza 2023 z perspektywy równości płci: analiza udziału kandydatek w wyborach do Sejmu i Senatu RP
Małgorzata Druciarek, Aleksandra Niżyńska, Izabela Przybysz
Podziel się
Pobierz publikację:
Kwoty płci realnie zwiększają obecność kobiet na listach wyborczych, a przez to – obecność kobiet w polityce. Podczas gdy w 2007 roku odsetek kandydatek na listach oscylował wokół 23%, to w 2011 roku, czyli w pierwszych wyborach parlamentarnych z zastosowaniem mechanizmy kwotowego, odsetek ten wzrósł prawie dwukrotnie, osiągając 43,5%. W kolejnych latach wyborczych udział kobiet na listach utrzymywał się na podobnym poziomie, przekraczając za każdym razem 40% składu list i osiągając rekordowy poziom w 2023 - 43,8%.
W miarę upływu lat partie coraz częściej wystawiają kobiety na 1 miejscach. W porównaniu z rokiem 2019 odsetek kobiet na pierwszych miejscach wzrósł o prawie 5 punktów procentowych – w wyborach 2023 24,9% jedynek zajmują kobiety.
Wzrost udziału kobiet wśród kandydatek do izby wyższej parlamentu jest znacznie powolniejszy niż w przypadku obecności kobiet na listach wyborczych do sejmu. Od czasu wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych udział kobiet wśród kandydatek w 2011 roku wzrósł jedynie o 5 punktów procentowych (na przestrzeni 12 lat) i nadal nie przekracza 20% - w 2023 wśród osób kandydujących do senatu znalazło się 19% kobiet. W wybory do Senatu RP kwoty płci nie obowiązują, ze względu na to, że odbywają się one w ordynacji większościowej.
Wśród rekomendacji mających na celu zwiększenie udziału kobiet w polityce, kluczowa jest kwestia wprowadzenie obligatoryjnego mechanizmu naprzemiennego umieszczania kandydatek i kandydatów na listach (tzw. „suwak”) oraz wzmocnienie demokracji wewnątrzpartyjnej z perspektywy równości płci. Należy także podjąć debatę nad systemowymi sposobami zapewnienia znaczącej reprezentacji kobiet w wyborach do Senatu RP.
