 |  |
| Relacja z debaty Solidarność pokoleń - strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej 30 września 2009 roku w Warszawie odbyło się spotkanie otwierające cykl debat Solidarność pokoleń zorganizowane przez Instytut Spraw Publicznych oraz Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów. W panelu dyskusyjnym wzięli udział: dr Agnieszka Chłoń-Domińczak (ekspert), dr Piotr Szukalski (Uniwersytet Łódzki), dr Aleksandra Wiktorow (Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową) oraz Mateusz Walewski (Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów). Celem debaty było wprowadzenie do dyskusji na temat przyszłości demograficznej Polski, identyfikacja obszarów o kluczowym znaczeniu oraz sformułowanie rekomendacji kierunkowych. Debatę otworzył dr Jacek Kucharczyk, Prezes Zarządu Instytutu Spraw Publicznych. Dyskusja poprzedzona została prezentacją dr Pawła Kaczmarczyka (prezentacja multimedialna), w której przedstawił diagnozę sytuacji - szanse i zagrożenia związane z sytuacją demograficzną Polski, opracowane przez Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów w raporcie Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Debatę panelową prowadził dr Jacek Kucharczyk. Paneliści odnieśli się do zaprezentowanej diagnozy, a następnie ocenili sytuację Polski na tle Europy - czy i w jakim zakresie możliwe jest przenoszenie do Polski doświadczeń zagranicznych w zakresie polityk i narzędzi; oraz określili priorytety i kluczowe aspekty w obszarach, w których się specjalizują (polityka rodzinna, rynek pracy, seniorzy, system emerytalny). Dr Aleksandra Wiktorow zwróciła uwagę na fakt, że kluczowym pytaniem, jakie należy zadać w tym kontekście, jest: dlaczego ludzie nie chcą pracować. Mówiła między innymi o tym, że istnieją badania, które pokazują, że duża liczba Polaków nie lubi swojej pracy. Można ustawowo uregulować wiek emerytalny, ale istotne jest, by ludzie chcieli pracować i wykonywali pracę pożyteczną. Osoby pracujące powinny myśleć o swojej przyszłości zawodowej – przekwalifikowywać się w razie potrzeby, korzystać z kształcenia ustawicznego. W wieku 50+ jest za późno na takie inicjatywy. Ażeby zwiększyć liczbę starszych kobiet aktywnych zawodowo, które odchodzą z rynku pracy na przykład po to, by pełnić funkcje opiekuńcze w rodzinie, należy rozwijać instytucje opieki nad dziećmi (żłobki, przedszkola, możliwości spędzania czasu po szkole). W systemie brytyjskim wszystkie dzieci są w szkole do określonej pory po południu, bez względu na to, ile mają lekcji danego dnia. Często postuluje się, żeby zapobiec odchodzeniu z rynku pracy kobiet 50+, dając im zatrudnienie w zawodach opiekuńczych – opieka nad dziećmi, nad starszymi, bo to znajduje się w obszarze ich kompetencji. Jednakże nie może to być jedyna propozycja zawodowa dla tej kategorii wiekowej kobiet, to niewłaściwa droga. Dr Piotr Szukalski podkreślił, że w Polsce istnieje specyficzne dziedzictwo instytucjonalne: nawyki myślowe jednostek – tradycyjne spojrzenie na własną starość – bierność, chęć wczesnego wycofania się z rynku pracy, aby wykorzystać pomoc państwa; oraz tradycjonalność sposobu funkcjonowania instytucji życia publicznego w Polsce – np. brak możliwości wspierania opiekunów nieformalnych, ubezpieczenie pielęgnacyjne nie rozwiązuje tego problemu. Jako główną rekomendację zaproponował nowy kontrakt międzypokoleniowy, a nie jedynie wydłużanie okresu pracy osób w wieku 50+. Nowy kontrakt powinien określać, co wszystkie pokolenia mogą dać i uzyskać w skali całego społeczeństwa, uwzględniać opiekę nad dziećmi, warunki i wiek otrzymywania bezpłatnej edukacji, czas i warunki odejścia z rynku pracy, opiekę na starość, wiek i warunki otrzymywania emerytury. Jest to propozycja kontraktu całościowego, która wymaga przewartościowania dotychczasowego sposobu myślenia i przygotować ją powinni etycy nie demografowie. Rekomendacją jest więc polityka cyklu życia, która ma być łącznikiem i regulatorem subpolityk szczegółowych. Już dziś trzeba mówić 30-latkom, by dbali o zdrowie i kwalifikacje, inaczej będą musieli odejść z rynku pracy na przedpolu starości i dostaną głodowe emerytury. Jeśli chodzi o realistyczne doraźne rozwiązania odnośnie opóźnienia odchodzenia z rynku pracy, to trzeba łączyć dotychczasowe rozwiązania z nowymi. Dobrym instrumentem w opinii respondentów jest łączenie emerytury z pracą w mniejszym wymiarze godzin. Te problemy powinny być adresowane na lokalnym i regionalnym poziomie zarządzania, obecnie na tych poziomach informacje demograficzne są ignorowane. Dr Agnieszka Chłoń-Domińczak zgodziła się, że potrzebna jest redefinicja umowy międzypokoleniowej, z uwzględnieniem nie tylko pokolenia pracującego i niepracującego, ale także dzieci. Mówiła między innymi o tym, że potencjał osób starszych jest zasobem w zakresie pracy i kapitału społecznego. Wiele osób korzysta ze świadczeń emerytalnych ze względu na niepewność na rynku pracy, trzeba przeciwdziałać takim zjawiskom. Ważna jest polityka wobec dzieci i młodzieży. W innych krajach europejskich polityka rodzinna jest lepiej rozwinięta. Polska jest liderem europejskim, jeśli chodzi o udział procentowy w wydatkach świadczeń na renty i emerytury (8-9% PKB), natomiast plasuje się na końcu, jeśli chodzi o udział świadczeń dla dzieci i młodzieży (0,8% PKB). Są to wybory polityczne, pokazują, jakie są preferencje polityki społecznej w zakresie finansowym. Świadczy to o braku równowagi w umowie międzypokoleniowej. Tradycyjny i nietradycyjny model rodziny nie ma związku z dzietnością, we Francji model nietradycyjny współwystępuje z wysoką dzietnością. Wysokiej dzietności sprzyja godzenie sfer pracy i rodziny, rozwój instytucji opieki nad dziećmi. Należy wspierać działania umożliwiające rozwiązanie kilku problemów jednocześnie. Aktywizacja zawodowa kobiet 50+ w zakresie opieki nad dziećmi (oczywiście nie jako jedyna oferta, ale we Francji to jest powszechny zawód pań 40+) rozwiązuje kilka problemów: aktywności zawodowej kobiet 50+, opieki nad dziećmi, powrotu na rynek pracy matek. Mateusz Walewski dał proste zalecenia, mówiąc, że Polacy powinni mieć jak najwięcej dzieci, jednocześnie nie przerywając pracy zawodowej (gdyż mamy jedną z najniższych aktywności zawodowych w Europie), powinni kształcić się ustawicznie i odchodzić z rynku pracy jak najpóźniej. Cykl życia ma przybrać jednostajny charakter, istnieje konieczność łączenia edukacji, pracy i życia rodzinnego. Instrumentem opóźnienia odchodzenia z rynku pracy jest reforma emerytalna, zaś na przyszłość - konieczność uzyskania dobrego wykształcenia a następnie kształcenia ustawicznego. Wypowiedzi panelistów wzbudziły szerokie zainteresowanie: szereg pytań i komentarzy ze strony zgromadzonej publiczności. Dyskutowano przede wszystkim o polityce rodzinnej Polski na tle innych państw europejskich oraz o aktywizacji zawodowej osób w wieku 50+. Zwrócono uwagę, że trzeba podkreślać, że Polska 2030 i debaty na temat demografii nie dotyczą tylko kwestii systemu emerytalnego, choć mogą tak niektórym się kojarzyć, ale całokształtu warunków życia w przyszłości pokolenia obecnych trzydziestolatków.    |
| Zaproszenie na spotkanie otwierające cykl debat: Solidarność pokoleń - strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej Instytut Spraw Publicznych oraz Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów zapraszają na spotkanie otwierające cykl debat Solidarność Pokoleń, pt. Strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej, które odbędzie się 30 września 2009 (środa) w Centrum Prasowym Foksal, ul. Foksal 3/5, Warszawa godzinach 12:15–14:15. Polska weszła w fazę gwałtownych zmian demograficznych w związku z procesem wydłużania się oczekiwanej długości życia oraz niskim poziomem dzietności. W raporcie Polska 2030. Wyzwania Rozwojowe przedstawiono zarówno szanse, jak i zagrożenia związane ze zmianami sytuacji demograficznej. Celem cyklu debat pt. Solidarność Pokoleń jest odpowiedź na pytanie, jak wykorzystać potencjał wynikający ze zmiany demograficznej. Jego rezultaty pozwolą na wypracowanie konkretnych rozwiązań i strategii ich wprowadzania, tak by wykorzystać szanse i zminimalizować zagrożenia w perspektywie kolejnych 20 lat. Zadaniem pierwszej debaty, Strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej, będzie wprowadzenie do dyskusji na temat przyszłości demograficznej Polski, identyfikacja obszarów o kluczowym znaczeniu oraz sformułowanie rekomendacji kierunkowych. Kolejne spotkania będą miały charakter debat tematycznych i odbywać się będą w comiesięcznych odstępach. Ich celem będzie wypracowanie szczegółowych rozwiązań dla wyzwań związanych ze zmianą demograficzną. Serdecznie zapraszamy! Program 11.30 – 12.15 Rejestracja, kawa i herbata 12.15 – 12.25 Otwarcie debaty dr Michał Boni, szef Zespołu Doradców Strategicznych Premiera Donalda Tuska dr Jacek Kucharczyk, Prezes Zarządu Instytutu Spraw Publicznych 12.25 – 12.45 Polska 2030. Wyzwania Rozwojowe Diagnoza, prezentacja szans i zagroŜeń wynikających ze zmiany demograficznej dr Paweł Kaczmarczyk, Zespół Doradców Strategicznych Premiera Dorota Poznańska, Dyrektor Departamentu Analiz Strategicznych w KPRM, członkini Zespołu Doradców Strategicznych Premiera. 12.45 – 14.00 Dyskusja panelowa Jak wykorzystać potencjał demograficzny Polski? dr Aleksandra Wiktorow, Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową dr Piotr Szukalski, Instytut Spraw Publicznych, Uniwersytet Łódzki dr Agnieszka Chłoń-Domińczak, ekspert Mateusz Walewski, Zespół Doradców Strategicznych Premiera 14.00-14.15 Podsumowanie dr Michał Boni, szef Zespołu Doradców Strategicznych Premiera Prosimy o e-mailowe lub telefoniczne potwierdzenie udziału do dnia 28.09.2009. e-mail: polityka.spoleczna@isp.org.pl / tel. (48-22) 556 42 60
|
 | prezentacja |
