Siedziba Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji w Stambule? Czemu nie. O powołaniu nowej instytucji dyskutowaliśmy w środę (05.10.) na seminarium eksperckim ISP.
Polska prezydencja ma szansę doprowadzić do powołania nowej europejskiej instytucji wspierającej demokrację na świecie. Okazja do tego jest większa niż kiedykolwiek, bo po represjach na Białorusi na początku roku i wybuchu Arabskiej Wiosny Europa przypomniała sobie, jak ważne jest wspieranie demokratycznych przemian na świecie.
Przez dekady UE promowała demokracje głównie poprzez swoje rozszerzenie. Ta możliwość powoli się jednak kończy. Nie zaoferujemy członkostwa Tunezji czy Libii, ocenił wiceminister spraw zagranicznych Krzysztof Stanowski. Musimy mieć inne instrumenty. Czy będzie nim Europejskie Fundusz na rzecz Demokracji?
Wzmocnienie działań UE w zakresie demokratyzacji promowała już czeska prezydencja w UE. Mówiła o tym na seminarium Gabriela Svárovská, była czeska dyplomata. Praga skupiła się jednak na kwestiach reformie dotychczasowych instytucji jak Europejski Instrument na rzecz Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR).
Polska uważa, że skuteczniejsze będzie powołanie nowej, mniej zbiurokratyzowanej i elastyczniejszej instytucji. Minister Stanowski powiedział na seminarium, że trwają już prace nad tekstem konwencji, która ma ją powołać. Musiałby ją podpisać Unia i przynajmniej 10 państw członkowskich. Byłaby też otwarta na państwa kandydujące do UE – stąd propozycja ustanowienia jej siedziby właśnie w Stambule, co podkreślałoby globalny i otwarty charakter inicjatywy.
Prezes ISP Jacek Kucharczyk oraz dyrektor czeskiego think tanku Europeum David Král podnosili kwestie, jakie trzeba rozstrzygnąć zanim nowa instytucja zacznie działać. Czy ma działać tylko w unijnym sąsiedztwie, czy na całym świecie? Skąd będzie finansowana? Jak zapewnić jej elastyczność? Czy będzie finansowała partie polityczne? Czy będzie mogła udzielać grantów strukturalnych? Jakie będzie jej miejsce w dotychczasowej strukturze unijnych instytucji działających na tym polu? Na te wszystkie pytania muszą sobie odpowiedzieć eksperci przygotowujący tekst konwencji. MSZ obiecuje, że będzie ona gotowa przed końcem polskiej prezydencji.
Seminarium „Strengthening EU democracy support as a task for Czech and Polish Presidencies” zorganizowano w ramach Forum Polsko-Czeskiego 5 października 2011 w ISP.
„Nie chodzi o to, aby stworzyć kolejny instrument, ale by potrafił on robić to, z czym problem mają już istniejące podmioty” – stan prac nad powołaniem Funduszu w artykule ISP.
„Bruksela ma nowe pomysły, jak budować demokrację w Egipcie czy na Białorusi. Przed polską prezydencją stoi nie lada wyzwanie, aby przekuć te pomysły w konkretne działania” – czytaj komentarz ISP.
Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach Forum Polsko-Czeskiego.
