Europejska Służba Działań Zewnętrznych jest raczej sekretariatem unijnej polityki zagranicznej, a nie jej liderem – wynika z raportu European Policy Centre i Finish Institute of International Affairs. We wtorek zaprezentowali go w ISP Kristi Raik i Grzegorz Gromadzki.

Autorzy podkreślili, że utworzona trzy lata temu europejska dyplomacja zmaga się z problemem braku zaufania ze strony europejskich stolic. Dyplomaci państw członkowskich narzekają natomiast, że ESDZ nie koordynuje z nimi swoich działań i nie informuje o nich. Brak jej inicjatywy i strategicznego podejścia, a kreowanie polityki zagranicznej UE przejmuje grupa największych państw członkowskich, co nie odpowiada szczególnie tym mniejszym.

Z drugiej strony, „geopolityczne zmiany na świecie, rozwój nowych mocarstw czy zmiana priorytetów polityki zagranicznej USA powoduje, że wspólna europejska polityka zagraniczna jest dzisiaj potrzebna jak nigdy wcześniej”, mówiła Kristi Raik, współredaktorka raportu. W czasach kryzysu gospodarczego i zmniejszania wydatków również ministerstw spraw zagranicznych europejska dyplomacja daje szansę racjonalizacji wydatków. W krajach, gdzie państwo członkowskie nie ma ambasady, liczy na wsparcie delegacji UE.

Polscy dyplomaci generalnie pozytywnie odnoszą się do działania ESDZ i współpracy ze służbami podległymi Catharine Ashton. Nie bez znaczenia była tu polska prezydencja w UE i stosunkowo udana współpraca z ESDZ i jej szefową. „Polska potrzebuje europejskiej dyplomacji, aby realizować swoje cele, szczególnie na Wschodzie” – tłumaczył Grzegorz Gromadzki, autor polskiego rozdziału raportu.

Seminarium zgromadziło ekspertów i dyplomatów. Dyskusja po prezentacjach dotyczyła m.in. kandydatury Radosława Sikorskiego na następcę Ashton, możliwości rozwoju niezależnej polityki zagranicznej strefy euro oraz konsularnej i wizowej roli ESDZ. W tej ostatniej kwestii eksperci podkreślili, że choć oczekiwania są duże, nie ma obecnie planów, aby europejska dyplomacja przejęła zadania konsulatów państw członkowskich.

Przeczytaj raport „The European External Action Service and national diplomacies”