Publikacje

„Doświadczamy cezury w historii” – tymi słowami kanclerz Olaf Scholz określił zmianę, jaką rosyjska napaść na Ukrainę wyznaczyła w porządku światowym. Jednocześnie sformułowanie to odnosi się do zwrotu w niemieckiej polityce bezpieczeństwa i wobec Rosji w reakcji na rosyjski atak na Ukrainę. Przez lata to właśnie te dwa obszary – relacji z Rosją oraz bezpieczeństwa – były powodem sporów i wzajemnych zarzutów w stosunkach między Polską a Niemcami. Zmiana niemieckiego podejścia zbliżyła Warszawę i Berlin.

Istniejące przez lata polsko-niemieckie nieporozumienia w tych dziedzinach wielokrotnie skłaniały nas do zadawania w serii „Barometr Polska – Niemcy” pytań o postrzeganie polityki kraju sąsiada wobec Rosji czy o poczucie zagrożenia ze strony Rosji. Badaliśmy to między innymi po ataku Rosji na Gruzję oraz po aneksji Krymu. Zazwyczaj, nawet mimo tych tragicznych wydarzeń, opinie Polaków i Niemców były odmienne.

Kiedy jak co roku w zimie przygotowywaliśmy badanie z serii „Barometr Polska – Niemcy”, postanowiliśmy powrócić do pytań dotyczących Rosji i działań, jakie Polacy i Niemcy chcieliby, aby ich rządy podejmowały w relacjach z tym krajem. Sytuacja już była wówczas napięta, wszyscy mieliśmy jednak jeszcze nadzieję, że nie dojdzie do wojny, a nasze pytania będą miały charakter hipotetyczny. Wyniki, które otrzymaliśmy, zawierały więc wiedzę o postrzeganiu Rosji oraz polskiej i niemieckiej polityki wobec tego kraju tuż przed atakiem. Zdecydowaliśmy się zatem na powtórzenie wybranych pytań w pierwszych dniach wojny i zestawienie uzyskanych odpowiedzi z wynikami z „dnia przed” oraz porównanie z wynikami wcześniejszych edycji „Barometru”. Dzięki temu możemy zaobserwować zmiany, jakie w polskiej i niemieckiej opinii publicznej spowodowała decyzja Kremla o inwazji na sąsiedni kraj.