Zgodnie z regulacją zawartą w ustawie o samorządzie gminnym, konsultacjom społecznym może być poddana każda sprawa ważna dla danej jednostki samorządu terytorialnego, a sposób, w jaki mają być przeprowadzane konsultacje, nie jest w żaden sposób „narzucony” przepisami prawa. Formy, jakie mogą przybierać konsultacje społeczne, zależą więc od inwencji i pomysłowości przedstawicieli administracji samorządowej. Przykładem miasta, którego władze chętnie sięgają po nowatorskie rozwiązania w tym zakresie, jest Poznań.

W grudniu ubiegłego roku władze Poznania, chcąc poznać opinie i propozycje mieszkańców na temat przyszłości jednej z ulic miasta, zastosowały nową technikę konsultacyjną – tzw. sąd obywatelski. Polega on na zaangażowaniu grupy bezstronnych obywateli („ławników”), nie będących ekspertami w dziedzinie, której dotyczą konsultacje, do wydawania „werdyktu” w określonej sprawie. „Werdykt” zapada po wysłuchaniu przez „ławników” stanowisk zwolenników alternatywnych rozwiązań. Podjęte przez sąd obywatelski rozstrzygnięcie – jak zwykle w przypadku konsultacji społecznych – nie jest wiążące dla władz, a pełni jedynie rolę opiniodawczą.

25 maja bieżącego roku w Poznaniu ponownie odbyły się konsultacje społeczne dotyczące problematyki zagospodarowania przestrzennego; tym razem przedmiotem spotkania konsultacyjnego były dalsze losy zrujnowanego stadionu im. Edwarda Szyca. Mieszkańcy wyrażali swoją opinię na temat propozycji zagospodarowania terenu stadionu: rozstrzygali, czy powinien on być przekształcony w park, czy też należy w jego miejscu stworzyć teren zielony i obiekt sportowy, czy przeznaczyć grunt pod zabudowę mieszkaniową lub mieszkaniowo–usługową.

Majowe konsultacje władze miasta zorganizowały w formie publicznej debaty. Swoje opinie na temat możliwych rozwiązań zaprezentowali przedstawiciele zainteresowanych stron (m. in. dewelopera, kupców, rad osiedli). W debacie uczestniczyli mieszkańcy, którzy mieli okazję wyjaśnić wątpliwości dotyczące poszczególnych rozstrzygnięć. Uczestników procedury konsultacyjnej podzielono następnie na grupy, w ramach których pracowali nad pytaniami, zadawanymi przedstawicielom zainteresowanych stron. Po pytaniach przeprowadzono wśród mieszkańców głosowanie, w którym wskazywali preferowane rozwiązania. Zdecydowana większość głosujących (75%) opowiedziała się za stworzeniem w miejscu stadionu terenów zielonych. Debatę poprzedziło dodatkowo badanie ankietowe, w którym wzięło udział 800 osób. Wynik głosowania nie jest wprawdzie wiążący dla władz, ale – ponieważ udział w konsultacjach wzięła reprezentatywna („nie dobierana pod problem”) grupa mieszkańców – stanowi on wyraźny sygnał co do ich woli i oczekiwań.

Autor: Anna Krajewska

Źródła: www.samorzad.lex.pl, http://epoznan.pl