Pod koniec lutego br. do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich Senatu RP wpłynął projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu. Zawiera on między innymi propozycje dotyczące wprowadzenia wysłuchania publicznego oraz konsultacji online.
Projekt zmian w regulaminie zakłada obligatoryjne konsultacje społeczne z wykorzystaniem senackiej strony internetowej wobec projektów będących inicjatywą ustawodawczą Senatu. Uwagi zebrane w ramach konsultacji społecznych mają być przedstawiane w terminie umożliwiającym ich uwzględnienie w trakcie pierwszego czytania projektu ustawy.
Projekt wprowadza też wreszcie możliwość zorganizowania wysłuchania publicznego wobec projektów będących inicjatywą ustawodawczą Senatu. O przeprowadzeniu wysłuchania decyduje komisja zajmująca się danym projektem ustawy, a informację o dacie i miejscu wysłuchania podawana jest na senackiej stronie internetowej co najmniej 21 dni przed terminem wysłuchania. W wysłuchaniu ma prawo wziąć udział każdy, warunkiem jest zgłoszenie udziału do 7 dni przed wysłuchaniem w formie pisemnej lub e-mailem. W przypadku liczby zgłoszeń przekraczających liczbę miejsc w sali posiedzeń, liczba uczestników może być ograniczona w oparciu o obiektywne kryterium zastosowane jednolicie wobec wszystkich zainteresowanych. Informacja o zastosowanym kryterium wraz z listą uczestników publikowana jest na stronie internetowej Senatu na 3 dni przed wysłuchaniem. Zastrzeżenie może budzić to, że kryterium może być przy każdym wysłuchaniu inne, a ogłaszanie go krótko przed wysłuchaniem może rodzić obawy, że regulacja ta może być wykorzystywana do ograniczania liczby uczestników zdecydowanie nieprzychylnych projektowi ustawy. Wydaje się, że właściwszym byłoby albo przedstawienie propozycji kryterium już w samym regulaminie Senatu (np. kolejność zgłoszeń) lub ogłaszanie go od razu w ramach informacji o terminie wysłuchania publicznego tj. 21 dni przed terminem wysłuchania. Dzięki temu uniknięto by ewentualnych zarzutów o stronniczy dobór uczestników wysłuchania publicznego.
Co ważne, na zakończenie wysłuchania publicznego głos mogą zabrać senatorowie, a przewodniczący podsumowuje dyskusję. Ponadto, komisje senackie ustosunkowują się do uwag zgłoszonych w trakcie wysłuchania publicznego, przedstawiając wynikające z nich wnioski i wskazując w razie potrzeby przyczyny ich nieuwzględnienia. Stanowisko komisji publikowane jest w ciągu 30 dni od wysłuchania publicznego na stronie internetowej Senatu. Odniesienie się Senatu do opinii przedstawionych w ramach wysłuchania publicznego jest bardzo dobrym rozwiązaniem, dzięki któremu uczestnicy wysłuchania będą mieli pewność, że ich głos został wzięty pod uwagę przy podejmowaniu decyzji legislacyjnych. Szkoda, że Regulamin Sejmu w części dotyczącej wysłuchania publicznego nie zakłada analogicznego rozwiązania.
Na koniec trzeba podkreślić, że wyżej wymienione konsultacje społeczne na pomocą senackiej strony internetowej, jak i wysłuchanie publiczne dotyczy jedynie projektów będących inicjatywą ustawodawczą Senatu. Nie ma więc niestety możliwości przedstawienia uwag do projektów ustaw wniesionych przez Sejm, nad którymi będzie pracować Senat. Wydaje się, że mimo krótkiego czasu jaki ma Senat na odniesienie się do ustaw sejmowych, możliwe byłoby przynajmniej poddanie ich pod konsultacje na senackiej stronie internetowej.
Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu SenatuRegulamin Senatu w brzmieniu obecnie obowiązującym
Autor: Adam Sawicki
Źródło: Rzeczpospolita, Senat RP
Tekst przygotowano w ramach projektu "Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
