Publikacje

Niniejszy raport przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w Polsce przez Instytut Spraw Publicznych w ramach projektu „GREENET. Przyspieszenie zielonej transformacji w sprawiedliwy i społecznie odpowiedzialny sposób - przypadki sektorów przemysłu, energetyki i transportu” obejmującego 10 krajów europejskich. Celem badań było dostarczenie partnerom społecznych aktualnego oglądu sytuacji w trzech sektorach, aby mogli wypracować nowe strategiczne ramy działania na szczeblu krajowym i europejskim.

Raport analizuje wyzwania i zmiany w sektorach energetyki, przemysłu oraz transportu w kontekście dekarbonizacji i sprawiedliwej transformacji. Główne cele obejmują redukcję emisji gazów cieplarnianych, rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz poprawę efektywności energetycznej, zgodnie z Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku. Transformacja przynosi zmiany w zatrudnieniu – węgiel ustępuje miejsca technologiom niskoemisyjnym, co prowadzi do likwidacji miejsc pracy w sektorach wysokoemisyjnych i wymaga nowych kompetencji, szczególnie w energetyce, przemyśle i budownictwie. Zielona transformacja rodzi także wyzwania, takie jak wysokie koszty inwestycji, wzrost cen energii oraz ryzyko utraty konkurencyjności firm wobec podmiotów spoza UE. Partnerzy społeczni, w tym związki zawodowe i pracodawcy, wskazują na konieczność ochrony miejsc pracy, poprawy warunków zatrudnienia i wdrożenia mechanizmów osłonowych dla pracowników dotkniętych negatywnymi skutkami zmian. Kluczowe rekomendacje obejmują lepszą komunikację między pracodawcami a pracownikami, wsparcie regionów węglowych oraz dialog społeczny uwzględniający specyfikę sektora. Transformacja wymaga spójnych strategii na poziomie krajowym i europejskim, obejmujących rozwój infrastruktury, przemysłu oraz edukacji, by sprostać wyzwaniom związanym z dekarbonizacją i zapewnić korzyści dla społeczeństwa oraz gospodarki.