Polska i Niemcy przez lata różniły się w swojej polityce wschodniej. Atak Rosji na Ukrainę i rozpoczęcie pełnoskalowej wojny w lutym 2022 roku sprawił, że w Niemczech i innych krajach zachodnich pojawiły się głosy sugerujące, że warto lepiej poznać polskie spojrzenie na szeroko pojęty Wschód. Podejmowanie tematyki wschodniej rozciąga się od analizy politycznej think tanków i naukowej uczelni, językoznawczej, historycznej i kulturoznawczej, przez nauczanie języka rosyjskiego, aż po obecność w życiu kulturalnym i mediach. Po 1989 roku ośrodki i osoby zajmujące się Wschodem stanęły przed licznymi wyzwaniami, a równolegle powstały nowe instytucje i środowiska specjalizujące się w znajomości Wschodu. Z przemianami ustrojowymi w kraju zmieniały się też relacje z rozpadającym się Związkiem Radzieckim i państwami, które odzyskiwały niepodległość: z Białorusią, Ukrainą i krajami bałtyckimi. Jednocześnie w Niemczech przez wiele lat panowało przekonanie, że Polacy są generalnie rusofobiczni i nadmiernie krytyczni wobec działań Rosji. Pod pojęciem Wschodu w niemieckiej polityce rozumiano przede wszystkim Rosję, a znaczenie takich krajów jak Ukraina czy Białoruś było przeważnie ignorowane. Po inwazji Rosji na Ukrainę sytuacja zaczęła ulegać pewnym zmianom. Niemiecka Zeitenwende – zwrot, który przyniósł m.in. fundamentalną zmianę w podejściu do Rosji i Ukrainy – jest wystarczającym powodem do stworzenia nowej synergii między niemieckimi interesami a polskim doświadczeniem w Europie Wschodniej. Celem niniejszej publikacji jest w związku z tym refleksja na temat kompetencji różnych polskich podmiotów zajmujących się Wschodem oraz zebranie i przekazanie wiedzy na ten temat w przystępny sposób szerokiemu kręgowi odbiorców, zwłaszcza w Niemczech.
Wydana w ISP niniejsza publikacja w języku polskim służy jako podstawa niemieckojęzycznej książki, która ukaże się w serii „Polen in der Gegenwart” Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt.
