Na przestrzeni ostatnich dekad różnorodność biologiczna, tj. zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów na Ziemi w środowiskach lądowych, morskich i słodkowodnych, uległa znacznej degradacji. Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) co najmniej 1677 europejskich gatunków jest zagrożonych wyginięciem. Dotyczy to połowy endemicznych gatunków drzew Europy, jednej piątej płazów i gadów, 40% ryb skłodkowodnych.
Od świata przyrody zależy nasze przetrwanie i bezpieczeństwo - jakość naszego życia, pożywienie, woda, lekarstwa. Dobrze funkcjonujące ekosystemy to mniejsze ryzyka susz i powodzi, większa stabilność produkcji rolnej i odporność na skutki zmiany klimatu.
Unia Europejska już w maju 2020 roku przedstawiła strategię ochrony różnorodności biologicznej, a w lutym 2024 roku eurodeputowani poparli nowe prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law), które zobowiązuje wszystkie kraje Unii Europejskiej do działań na rzecz poprawy stanu wszystkich ekosystemów wymagających odbudowy.
W związku ze sprzeciwem kilku państw, w tym Polski, nie zostało ono zgodnie z planem zatwierdzone przez Radę Unii Europejskiej – głosowanie przełożono na przyszłe posiedzenia, już po czerwcowych wyborach do Parlamentu Europejskiego. Ma to związek między innymi z protestami rolników, w tym pojawiającej się przy tej okazji w przestrzeni informacyjnej dezinformacji na temat ograniczeń dla gospodarstw rolnych po wejściu w życie nowego prawa.
Należy podkreślić, że
Nature Restoration Law nie wprowadza nowych zobowiązań dla gospodarstw rolnych. Szczególnie nie przewiduje zalewania terenów rolnych w związku z odtwarzaniem torfowisk. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w
Nature Restoration Law ponowne nawodnienie gleb torfowych oznacza po prostu „proces zmiany gleby suchej w glebę mokrą” poprzez ograniczenie odpływu wody z tych terenów. To z kolei ma ogromne znaczenie z perspektywy radzenia sobie z suszą rolniczą. Ponadto rozwiązania te miałyby charakter dobrowolny dla rolników
. Celem badania zrealizowanego przez Instytut Spraw Publicznych w maju 2024 roku na reprezentatywnej grupie Polek i Polaków było sprawdzenie:
• jak Polki i Polacy oceniają stan zasobów przyrodniczych (lasów, mokradeł, łąk, rzek, owadów zapylających i ptaków) w Polsce i w Europie,
• jak oceniają potrzebę odbudowy przyrody w Polsce,
• jak oceniają realizację przez rząd obietnic wyborczych dotyczących ochrony i odbudowy przyrody,
• jak oceniają działania obecnego rządu dotyczące ochrony przyrody,
• jaki jest ich stosunek do przyjęcia Nature Restoration Law i poziom poparcia dla tego prawa.
Mamy nadzieję, że zaprezentowane dane i wnioski dostarczą dodatkowych argumentów wspierających przyjęcie planowanych rozwiązań na rzecz ochrony i odbudowy przyrody.
