Rok publikacji: 2022
Demokracja i społeczeństwo obywatelskie

Indeks Stabilności i Poziomu Rozwoju Organizacji Obywatelskich w Polsce w 2021 roku

Pobierz publikację:

W kolejnej edycji corocznego raportu Indeks Stabilności i Poziomu Rozwoju CSO dla Polski zwracamy uwagę, że w 2021 roku organizacje społeczne w kraju nadal odczuwały skutki pandemii COVID-19 i nadzwyczajnych środków prawnych przyjętych w celu złagodzenia tych efektów.

Chociaż organizacje szybko przeorganizowały swoją pracę, aby odpowiedzieć na nowe potrzeby społeczne pojawiające się od wybuchu kryzysu zdrowotnego, zostały mocno dotknięte przez pandemię i otrzymały przy tym niewielkie wsparcie publiczne. Wiele z nich musiało zawiesić swoją działalność lub całkowicie ją zakończyć, a liczne z tych, które pozostały aktywne, miało trudności z dostępem do finansowania publicznego lub z uczestnictwem w procesie decyzyjnym i dialogu z władzami. Ponadto wiele osób aktywnych w organizacjach i angażujących się obywatelsko spotkało się z gwałtownymi reakcjami policji i innych podmiotów, gdy próbowały korzystać ze swoich praw konstytucyjnych, w tym prawa do publicznego wyrażania opinii i protestu. W wyniku tych trudnych warunków wśród osób zaangażowanych w sektor obywatelski można było zaobserwować nasilenie się zaburzeń psychicznych i wypalenia zawodowego.

W drugiej połowie roku organizacje obywatelskie ponownie wykazały się sprawnością w reagowaniu na kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej, wywołany przez władze białoruskie, które przywiozły pod granicę i faktycznie przepychały przez nią osoby migrujące, głównie z Bliskiego Wschodu. Organizacje pomocowe, migracyjne i zajmujące się prawami człowieka, we współpracy z siecią aktywistów i aktywistek, szybko zorganizowały system pomocy dla tysięcy osób uwięzionych na granicy. Pracę tę utrudniła jednak decyzja prezydenta, który na wniosek premiera ogłosił w strefie przygranicznej stan wyjątkowy, uniemożliwiający mediom i aktywistom obywatelskim wejście na ten teren. Organizacje i dziennikarze, którzy mimo ograniczeń próbowali pomagać uchodźcom i uchodźczyniom, spotykali się z gwałtownymi reakcjami służb mundurowych, w tym z aresztowaniami i rewizjami. Pod koniec roku stan wyjątkowy w strefie przygranicznej został zamieniony w sytuację permanentną za sprawą uchwalenia zwykłej ustawy.

Parlamentarzyści koalicji rządzącej w 2021 roku nadal werbalnie atakowali niektóre organizacje. Zostały też one pozbawione dostępu do środków publicznych, które w coraz większym stopniu były przekierowywane przez rządzących do podmiotów bliskich im ideologicznie. Rząd nie słuchał też opinii organizacji społecznych na temat projektów ustaw dotyczących sektora i wykorzystywał instytucje państwowe, przede wszystkim prokuraturę i policję, do nękania działaczy i organizacji krytykujących jego działalność. Niezależnie od tego, organizacje zdołały zademonstrować swoją siłę, organizując kilka ważnych i publicznie rozpoznawalnych koalicji i nawiązując współpracę z różnymi środowiskami, w tym z samorządami lokalnymi, pracodawcami, związkami zawodowymi i grupami nieformalnymi. Pozwoliło to na zwiększenie publicznego uznania dla pracy organizacji i przyciągnięcie wsparcia finansowego od darczyńców indywidualnych.

Więcej szczegółowych informacji można znaleźć w pełnym raporcie dla Polski opublikowanym na tej stronie, a na analizy porównawcze z innymi krajami w regionie i poza nim pozwala portal https://csosi.org/.

Więcej informacji można uzyskać pisząc na adres: filip.pazderski@isp.org.pl
 

Pobieranie publikacji

Podaj adres e-mail, na który publikacja ma zostać wysłana:
Zapisz się do newslettera
Newsletter