Mechanizm obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej funkcjonuje w polskim systemie prawnym od ponad 20 lat. Nie jest to instytucja martwa. Od 1999 r. z możliwości zgłoszenie własnych propozycji legislacyjnych skorzystało ponad sto różnych grup obywatelskich. Pod ich projektami podpisy złożyło miliony Polaków. Popularność praktykowania tej formy demokracji w ostatnich latach wzrasta.
Książka stawia sobie za cel przedstawienie wybranych inicjatyw obywatelskich jako zbiorowego działania społecznego w całym jego bogactwie z uwzględnieniem zróżnicowanych uwarunkowań społeczno-politycznych. Przyjmując socjologiczne metody i techniki badań podjęto próbę wyjaśnienia motywów stojących za inicjatywami obywatelskimi oraz strategii stosowanych przez aktorów tych procesów, jak również ustalenie czynników decydujących o skuteczności bądź nieskuteczności działania. Analityczne spojrzenie na konkretne przypadki stosowania inicjatyw może mieć zarówno znaczenie dla badaczy, jak i dla praktyków obywatelskiego zaangażowania, wskazując jakie okoliczności mogą pomóc, a jakie zaszkodzić inicjatywie.