Celem projektu była diagnoza systemu pomocy penitencjarnej i postpenitencjarnej w Polsce, a w szczególności opracowanie strategii współpracy administracji publicznej,organizacji społecznych i byłych więźniów a następniespopularyzowanie, szczególnie w instytucjach samorządów lokalnych i placówkach pomocy społecznej (gminnych i miejskich ośrodkach pomocy społecznej orazpowiatowych centrach pomocy rodzinie) sprawdzonych form pomocy postpenitencjarnej. W wyniku projektu powstały publikacja oraz policy paper.

Publikacja:

•    „System penitencjarny i postpenitencjarny w Polsce”, red. Teodor Bulenda, Ryszard Musidłowski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2003.

Policy paper:

•     diagnoza stanu więziennictwa oraz potrzeb więźniów i osób opuszczających zakłady karne (analiza dotychczasowego zakresu polityki penitencjarnej i postpenitencjarnej państwa);
•    rozpracowanie mechanizmu marginalizacji skazanych i sposobów wyprowadzania osób inkryminowanych z kulturowej, ekonomicznej i osobowościowej degradacji;
•    opis mechanizmów społecznych dynamizujących życie więzienne i kształtujących sytuację osób skazanych po opuszczeniu zakładu karnego;
•    zbadanie powiązań instytucji więzienia z infrastrukturą społeczną;
•    funkcja wolontariuszy i organizacji pozarządowych w przeciwdziałaniu zjawiskom kryminalnym oraz udzielaniu pomocy postpenitencjarnej; (ocena udzielanej pomocy postpenitencjarnej przez instytucje samorządowe (Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie), kuratoria sądowe oraz organizacje pozarządowe;
•    propozycja modelu polityki i pomocy postpenitencjarnej (współpraca z NGO poprzez uregulowane prawnie zlecanie zadań).

Rola raportu:

•      informacyjna; informacje o przebiegu reformy systemu więziennictwa, opis stosowanych form resocjalizacyjnych w zakładach karnych oraz dostępnej pomocy postpenitencjarnej w Polsce, informacje o możliwościach współuczestniczenia podmiotów społecznych w udzielaniu pomocy więźniom i byłym więźniom;
•    diagnostyczna; ocena działań racjonalizacyjnych podjętych w ramach reformy systemu więziennictwa, analiza skutków niepodjęcia założonych zadań, ocena różnych form resocjalizacji i pomocy oferowanej więźniom, osobom wychodzącym z placówek karnych oraz ich rodzinom;
•    rekomendacyjna; wskazanie koniecznych zmian w zakresie szkolnictwa więziennego i wykonywania pracy w trakcie pobytu w placówce karnej, przedstawienie rozszerzonej koncepcji opieki następczej (aktualnie są to tylko najprostsze formy wsparcia materialnego oraz stosunkowo rzadkie działania podejmowane przez organizacje pozarządowe), propozycja modelu współpracy administracji publicznej i podmiotów społecznych.

Adresaci projektu:

•    samorząd lokalny (w szczególności Gminne i Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej, Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie, Powiatowe Urzędy Pracy);
•    organizacje pozarządowe;
•    kadra dydaktyczna (dyrektorzy placówek oświatowych, opiekuńczo-wychowawczych, profilaktycznych; resocjalizacyjnych; poradni pedagogiczno-psychologicznych);
•    kuratorzy sądowi, penitencjarni, zawodowi i społeczni;
•    osoby karane;
•    instytucje naukowe;
•    środowiska decydenckie ( przedstawiciele rządu i parlamentu)


Kierownik projektu: dr Teodor Bulenda
Źródło finansowania: Phare Access Programme 2000