Jakiego rodzaju podmioty prowadzą w Polsce edukacji obywatelską, zarówno w jej poza-formalnej, jak i nieformalnej wersji? Na jakich tematach i grupach społecznych się skupiają? W jakim stopniu i w jaki sposób ze sobą współpracują? Czego potrzebują, by odpowiedzieć w możliwie innowacyjny oraz efektywny sposób na wyzwania, przed którymi stoją obywatele i obywatelki Europy?
To główne pytania, na jakie chcemy odpowiedzieć w ramach współpracy z ogólnoeuropejską organizacją
The CIVICS Innovation Hub założoną przez osoby związane z siecią
NECE (Networking European Civic Education). Jesteśmy w ISP w szczególności odpowiedzialni za wsparcie działań związanych z mapowaniem podmiotów prowadzących edukację obywatelską w Polsce. Uzyskane w ten sposób informacje razem z danymi z 20 innych krajów Europy zostaną opublikowane w formie interaktywnej mapy przedstawiającej interesariuszy w poszczególnych państwach oraz ich wzajemne powiązania.
Istnieje wiele definicji edukacji obywatelskiej, ale w tym badaniu rozumiemy ją zgodnie ze sformułowaniem i rekomendacją Rady Europy (link). Zgodnie z tym ujęciem edukacja obywatelska wyposaża obywateli i obywatelki w kompetencje, które umożliwiają im aktywny udział w życiu społecznym. Są to:
•
wiedza (np. dotycząca pojęcia demokracji, instytucji, tożsamości, polityki),
•
umiejętności (np. z zakresu komunikacji, kultury dyskusji, krytycznego myślenia, rozwiązywania problemów, (auto-)refleksji, świadomości uprzedzeń i niedostrzeganych perspektyw),
•
wartości demokratyczne (np. docenianie godności ludzkiej i praw człowieka, równość, przejrzystość, różnorodność kulturowa),
•
postawy (np. otwartość na inność, zaufanie, szacunek, tolerancja, odpowiedzialność, poczucie własnej skuteczności).
W procesie mapowania uwzględniamy zarówno
poza-formalną, jak i nieformalną edukację obywatelską. Podczas gdy edukacja formalna obejmuje działania przewidziane w programach nauczania w szkołach podstawowych, średnich, liceach i szkołach wyższych, edukacja poza-formalna odnosi się do z góry zaplanowanych, ustrukturyzowanych programów i procesów edukacji osobistej oraz społecznej, przeznaczonych głównie dla młodych ludzi, mających na celu poprawę u nich szeregu umiejętności i kompetencji, a wszystko to odbywa się poza oficjalnymi programami nauczania. Natomiast
edukacja nieformalna odnosi się do procesów uczenia się przez całe życie, w których każda jednostka nabywa postawy, wartości, umiejętności i wiedzę dzięki wpływom i zasobom edukacyjnym napotkanym we własnym środowisku i na podstawie codziennych doświadczeń.
Do części zidentyfikowanych przez nas podmiotów trafiło już zaproszenie do udziału w badaniu. Do innych może dotrzeć w ciągu najbliższych miesięcy, kiedy za pomocą kolejnej ankiety będziemy prosić o potwierdzenie relacji z innymi interesariuszami działającymi w Polsce.
Z góry dziękujemy wszystkim zaproszonym podmiotom za pozytywną reakcję. Liczymy na owocną współpracę i jej pożyteczne dla wszystkich efekty!