11 lutego w Kancelarii Senatu odbyło się publiczne wysłuchanie trzech kandydatów na Szefa Krajowego Biura Wyborczego. Jest to sukces oraz efekt starań organizacji społecznych, które zabiegały by proces wyboru Szefa KBW był procedurą otwartą i publiczną (apel organizacji, w tym Instytutu Spraw Publicznych, pod tym linkiem).
Ponadto, wysłuchanie było okazją by kandydaci mogli odnieść się m.in. do głosów i oczekiwań osób i instytucji uczestniczących w procesie wyborczym, w tym przedstawicieli organizacji społecznych. Spotkanie pokazało, że jest jeszcze wiele kwestii, o które warto zadbać w procesie organizacji wyborów, a dzięki wysłuchaniu został poczyniony pierwszy krok w zacieśnieniu współpracy między organami wyborczymi, a społeczeństwem obywatelskim w zakresie realizacji sprawiedliwych, równych i dostępnych wyborów.
Szef KBW jest od strony organizacyjnej i finansowej najistotniejszą osobą w procesie wyborczym. To w właśnie KBW dysponuje budżetem na organizację wyborów, a jej szef kieruje pracami administracji wyborczej, odpowiada za warunki organizacyjne, finansowe i techniczne wyborów czy referendów, oraz jest sekretarzem Państwowej Komisji Wyborczej. Do tej pory Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji sam nominował trzy kandydatury, we wniosku złożonym po zasięgnięciu opinii Szefa Kancelarii Sejmu, Szefa Kancelarii Senatu oraz Szefa Kancelarii Prezydenta, a następnie przedstawiał je do akceptacji PKW. Tymczasem Szef KBW, jak wynika z przepisów, powinien być osobą apolityczną i przygotowaną do organizacji demokratycznego procesu wyborczego ponad podziałami politycznymi. Procedura otwartego konkursu na to stanowisko, jest więc jednym z niezbędnych elementów wypełnienia zarówno tych przepisów, jak i społecznych oczekiwań wobec tej osoby.
Podczas publicznego wysłuchania mogliśmy zapoznać się z trzema kandydatami na Szefa KBW: Grzegorzem Lewockim, Witoldem Niemkowiczem i Rafałem Tkaczem. Zostali oni wyłonieni wcześniej przez komisję rekomendacyjną, w skład której weszli również przedstawiciele organizacji społecznych i środowiska akademickiego. Podczas spotkania, kandydaci otrzymali pytania ze strony środowiska społecznego dotyczące m.in. monitoringu kampanii wyborczej w sieci, sprawozdań finansowych partii politycznych, zabezpieczenia procesu wyborczego przed dezinformacją, edukacji wyborczej czy dostępności wyborów dla osób z niepełnosprawnościami. Były to kwestie, które w istotny sposób wpływają na proces wyborczy, a w ramach których Szef KBW może poczynić duże zmiany w celu zabezpieczenia procesu wyborczego i zwiększenia społecznego zaufania do wyborów. Choć kandydaci sami przyznali, że wiele z tych kwestii jest dla nich nowych, to podkreślili również że powinny one stanowić przedmiot zainteresowania i pracy KBW.
Obecnie czekamy na podjęcie ostatecznej decyzji dotyczącej wyboru nowego Szefa KBW ze strony Państwowej Komisji Wyborczej. Kadencja obecnej Szefowej Magdaleny Pietrzak kończy się 3 marca br. Liczymy na to, że nowy Szef KBW przekuje nie tylko swoje doświadczenie i kompetencje, ale również wnioski wyciągnięte z publicznego wysłuchania w plan organizacji wyborów, który zapewni równy i sprawiedliwy proces wyborczy dla wszystkich graczy sceny politycznej.
