O migracjach

Tekst:

Instytut Spraw Publicznych

Podziel się

Nowa ustawa o cudzoziemcach a sytuacja studentów zagranicznych w Polsce


W maju w Instytucie Spraw Publicznych odbyły się warsztaty międzykulturowe i adaptacyjne dla studentów zagranicznych uczących się na polskich uczelniach. Warsztaty nie tylko miały na celu ułatwienie procesu integracji z nowym środowiskiem kulturowym, w jakim cudzoziemscy studenci  znaleźli się Polsce, lecz także przybliżenie perspektywy Polaków i Polski jako kraju przyjmującego.

Od wejścia Polski do UE, obserwujemy zdecydowany wzrost zainteresowania studiami w Polsce wśród zagranicznych studentów i zarazem dynamiczny wzrost liczby studiujących w naszym kraju  obcokrajowców.Coraz większe zainteresowanie kandydatami z państw trzecich wyrażają jednocześnie także polskie uczelnie, w tym zwłaszcza uczelnie prywatne, które z powodu niżu demograficznego borykają się z niedoborem studentów na wielu kierunkach. W Polsce w niezwykle szybkim tempie spada liczba studentów – w latach 2012/2013 studiowało niecałe 1 700 tysięcy osób, co stanowi liczbę niższą o ponad 60 tysięcy niższą niż w roku ubiegłym. Dla uczelni w Polsce obecność studentów z zagranicy wiąże się zatem z realnym zyskiem, a czasem nawet, warunkiem przetrwania na rynku wyższych uczelni,  co stanowi jeden z czynników sprzyjających powstawaniu różnych nowych narzędzi służących ich rekrutacji.

Polska pozostaje krajem o najmniejszym procentowym udziale cudzoziemskich studentów (pozostającym na poziomie  nie przekraczającym 2%)[1]na tle innych krajów UE. Mimo to w ostatnich latach  obserwujemy zdecydowany wzrost zainteresowania studiami w Polsce. W 2013 roku w Polsce studiowało ok. 30 tysięcy studentów ze 142 krajów, w stosunku do roku poprzedniego wynosi liczbę wyższą o 17% (4 tysiące studentów). Ponad połowa zagranicznych studentów studiujących w Polsce pochodzi z Ukrainy (9747) i Białorusi (3388), kolejnymi największymi grupami są obywatele Norwegii, Hiszpanii oraz Szwecji. Dużą grupą zagranicznych studentów w Polsce stanowią również studenci z Azji (Chińczycy, Tajwańczycy, Hindusi, Wietnamczycy, Malezyjczycy).[2] Mimo tego grupa studentów z Azji, będąca z pewnością grupą najbardziej odległą kulturowo,  nie stanowi obecnie dużego odsetku wszystkich studentów to badacze zaliczają ją do „grupy silnegowzrostu” – czyli takiej, w której liczba studentówna pierwszym roku kilkakrotnie przewyższa liczbęabsolwentów. [3] Zgodnie z prognozami wśród grupy zagranicznych studentów najszybciej wzrastać będzie odsetek, z jednej strony studentów zza wschodniej granicy (w tym szczególnie tych o polskich korzeniach) oraz właśnie studentów pochodzących z Azji[4]

Studenci zagraniczni znajdują się na liście grup migrantów szczególnie pożądanych w kontekście zarządzania migracjami w Polsce. Do rekomendacji przyjętej w 2012 roku polityki migracyjnej włączono m.in. wprowadzenie preferencyjnych rozwiązań prawnych w zakresie pobytu i pracy na terytorium RP dla tej kategorii cudzoziemców.[5]  Zgodnie z jej założeniami tworzone warunki powinny zachęcać ich do osiedlania się w Polsce i zasilania swoimi kwalifikacjami rynku pracy, co wydaje się szczególnie ważne m.in. w kontekście pogłębiającego się niżu demograficznego. Założenie to zostało zrealizowane za pośrednictwem nowej Ustawy o Cudzoziemcach, która weszła w życie 1 maja 2014 r. Studenci mający zgodę na pobyt w Polsce nie muszą ubiegać się o pozwolenie na pracę. Wprowadzono również dodatkowo nową formę zezwolenia na pobyt i poszukiwanie pracy do roku po skończeniu uczelni wyższej w Polce. Na tym etapie trudno przewidzieć czy i w jakim stopniu ułatwienia te okażą się wystarczające by zachęcić studentów z zagranicy do studiowania w Polsce i  co więcej – zachęcenia ich do pozostania w naszym kraju po ukończeniu studiów.
 
 


[1]W roku 2013 studenci zagraniczni stanowili 1,74% ogółu studentów w Polsce.
[2]Studenci zagraniczni w Polsce – raport, Fundacja Edukacyjna Perspektywy, Warszawa 2013
[3]Wysieńska K. (red), Sprzedawać, budować gotować?, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2012
[4]Wysieńska K. (red), Sprzedawać, budować gotować?, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2012
[5]Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 31 lipca 2012 r.

 
Blog jest prowadzony w ramach projektów:

„Na styku kultur – działania na rzecz budowy dialogu międzykulturowego”
oraz "Pod jednym dachem – przeciwdziałanie wykluczeniu cudzoziemców" współfinansowanych ze środków  Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz budżetu państwa.

Zapisz się do newslettera
Newsletter