Pewne rozwiązania ograniczające swobodę działalności organizacji obywatelskich od jakiegoś czasu obserwowane w Rosji, zaczęły stopniowo zyskiwać popularność w innych częściach Europy.
Sprzyjało temu upowszechnienie się określonego klimatu politycznego, gospodarczego i społecznego. Wynikające z nich wyzwania utrudniają organizacjom obywatelskim codzienne działanie i dalszy rozwój.
Prowadzą do tego zmiany prawne i ograniczanie swobód politycznych („kurczenie się przestrzeni do działalności obywatelskiej”), nasilenie tendencji populistycznych w życiu publicznym, czy zmniejszanie się skali członkostwa i zmiana sposobu, w jaki obywatele i obywatelki angażują się w działalność organizacji. Równie istotnymi problemami są wysychanie różnorodnych źródeł finansowania, negatywne skutki wzrostu znaczenia nowych technologii oraz szereg innych problemów natury organizacyjnej.
Wiele z tych trendów ma charakter uniwersalny. Ich różnorodne przejawy można dostrzec w rozmaitych częściach Europy. Ale czy poradzono sobie z nimi w krajach, które przynajmniej z częścią zaczęły się zmagać jako pierwsze? Dlatego warto zainteresować się dzisiejszym funkcjonowaniem społeczeństwa obywatelskiego w Rosji.
Czy z jego sytuacji mogą wyciągnąć jakąś lekcję organizacje obywatelskie w innych częściach Europy? A czy pewne funkcjonujące wewnątrz UE rozwiązania mogą okazać się przydatne dla organizacji działających za jej wschodnimi granicami?
Do debaty na ten temat zaprosiliśmy ekspertki i ekspertów z Czech, Niemiec, Polski, Rosji i Węgier, będących autorami rozdziałów raportu o Stanie Społeczeństwa Obywatelskiego (zob. https://eu-russia-csf.org/project/state-of-civil-society/), dotyczących poszczególnych krajów.
Wspólnie przyglądali się m.in. temu,
w jaki sposób organizacje społeczeństwa obywatelskiego reagują na zachodzące zmiany, jakie strategie przyjmują i jakie praktyczne rozwiązania wypracowały w różnych częściach Europy. Jakiego rozwoju wydarzeń można się spodziewać w przyszłości i czy można zrobić coś, by przeciwdziałać obraniu przez nie negatywnego kierunku?
W dyskusji wzięli udział:
• Elena Belokurova (German-Russian Exchange, Sankt Petersburg),
• Pavel Havlicek (AMO, Praga),
• Ulla Pape (Freie Universität Berlin),
• Filip Pazderski (Instytut Spraw Publicznych, Warszawa).
Moderacja: Andrey Demidov (Central European University, Budapeszt).
Debata odbyła się w ramach wizyty studyjnej grupy ekspertów ds. badania społeczeństwa obywatelskiego, działającej przy
Forum Społeczeństwa Obywatelskiego EU-Rosja i towarzyszy opublikowaniu kolejnej edycji
raportu o Stanie Społeczeństwa Obywatelskiego 
