Współpraca transatlantycka w kontekście rosyjskiej agresji wobec Ukrainy. Opinie polskie i niemieckie – raport z badań
Europa

Współpraca transatlantycka w kontekście rosyjskiej agresji wobec Ukrainy. Opinie polskie i niemieckie – raport z badań


Postrzeganie roli USA w globalnym i europejskim systemie bezpieczeństwa (i nie tylko) często dzieliło polskie i niemieckie elity polityczne i opinię publiczną. Rosyjska agresja na Ukrainę i udzielone przez USA wsparcie dla Ukrainy odnowiły debatę na temat roli USA w bezpieczeństwie naszego kontynentu. Jak wiemy z badań Barometru Polska-Niemcy, społeczeństwa obu krajów bardzo podobnie oceniły rosyjską agresję i miały zbliżone oczekiwania co do reakcji własnych rządów na tę sytuację. W kolejnym badaniu chcieliśmy sprawdzić, czy taka zbieżność opinii Polaków i Niemców dotyczy roli naszego głównego partnera transatlantyckiego, Stanów Zjednoczonych. W przeprowadzonym pod koniec 2022 roku sondażu zapytaliśmy również o opinie na temat amerykańskiej i europejskiej odpowiedzi na wojnę oraz zaufanie, jakim polskie i niemieckie społeczeństwo darzy USA i europejskich członków NATO w przypadku ewentualnego ataku Rosji na nasze kraje.

Raport z badań został przedstawiony na spotkaniu eksperckim 13 lutego 2023 w siedzibie Fundacji Konrada Adenauera, która wsparła finansowo badania i raport. Podczas seminarium autorzy badań, Dr Jacek Kucharczyk i Małgorzata Kopka-Piątek, przedstawili wybrane wyniki, których prezentacja była przyczynkiem do dyskusji z zebranymi ekspertami i ekspertkami.

Badania potwierdzają rozbieżność w postrzeganiu znaczenia współpracy z USA wśród Polaków i Niemców. Stany Zjednoczone to kraj, z którym chce współpracować 70% Polaków, w tym 47% postuluje bardzo bliską współpracę. Wśród niemieckich respondentów łącznie 47% wyraziło poparcie dla współpracy z USA, przy czym 24% opowiedziało się za bardzo bliską współpracą. Co czwarty Niemiec i co piąty Polak ma neutralny stosunek do współpracy z mocarstwem zza Atlantyku. Natomiast 15% niemieckiego społeczeństwa nie życzy sobie żadnej współpracy z USA.

Jeśli chodzi o poglądy na współpracę międzynarodową w elektoratach polskich i niemieckich partii politycznych, to w obu krajach istnieją wyraźni outsiderzy, czyli AfD w Niemczech i Konfederacja w Polsce. Warto uważnie śledzić poparcie dla tych dwóch partii jako wskaźnik możliwego zaburzenia proukraińskiego i proatlantyckiego konsensusu w polskiej i niemieckiej polityce.

Polacy wyżej niż Niemcy doceniają amerykańską pomoc dla Ukrainy i nieco niżej oceniają europejską pomoc dla tego kraju. Mimo to większość w obu krajach docenia zarówno pomoc amerykańską, jak i europejską, a tylko niewielkie mniejszości uważają, że jest ona zbyt duża. Choć więcej Niemców niż Polaków uważa politykę USA wobec Rosji za zbyt antyrosyjską, jest to w obu krajach grupa wyraźnie mniejszościowa.

Zarówno polskie jak i niemieckie społeczeństwa ufają, że USA udzieliłyby ich krajom pomocy w przypadku ewentualnego rosyjskiego ataku. Blisko 60% polskich respondentów jest przekonanych, że Stany Zjednoczone udzieliłyby Polsce szybkiej i skutecznej pomocy wojskowej. Wśród niemieckich respondentów takiej pomocy spodziewa się 61% badanych. Co znamienne, wyraźne większości respondentów w Polsce i Niemczech wierzą również, że w przypadku ataku Rosji ich kraje otrzymałyby skuteczne wsparcie militarne ze strony innych europejskich państw NATO – 59% polskich badanych i aż 71% niemieckich respondentów.

O komentarz raportu poprosiliśmy Michała Baranowskiego, dyrektora biura German Marshall Found East i Piotra Burasa, dyrektora warszawskiego biura European Council on Foreign Relations. W opinii ekspertów ważne jest uświadamianie sobie różnic w postrzeganiu USA jako partnera w relacjach gospodarczych, politycznych czy w kwestii obrony praw człowieka i demokracji, które powodują odmienne spojrzenie na wspólne zadania, także w sytuacjach zagrożenia jak wojna w Ukrainie. Różnice te powinnyśmy traktować jako wyzwanie i szansę na dialog w relacjach polsko-niemieckich, a nie używać ich do podsycania wzajemnych animozji i napięć w relacjach dwustronnych. Debata z udziałem przedstawicieli ośrodków badawczych, mediów i dyplomacji koncentrowała się na zadaniu jakim jest zbliżanie stanowisk elit politycznych przy respektowaniu stanowiska szerokiej opinii publicznej w kraju sąsiada. Tłem do rozmowy była także zbliżająca się wizyta prezydenta USA, Joe Bidena w Warszawie i oczekiwania jakie partnerzy europejscy wiążą z tą wizytą.

Raport powstał na podstawie badania opracowanego przez ekspertów Instytutu Spraw Publicznych, przy wsparciu Fundacji Konrada Adenauera w Polsce. Badanie zostało przeprowadzone przez Grupę 4P między 10 a 22 listopada 2022 roku, metodą CAWI (poprzez panel internetowy) na reprezentatywnej próbie tysiąca mieszkańców Polski i tysiąca mieszkańców Niemiec w wieku od 18 do 75 lat. Obie ogólnopolskie próby respondentów są reprezentatywne pod względem płci, wieku i miejsca zamieszkania.

Zapraszamy do lektury raportu: „Transatlantic cooperation in the context of Russian aggression against Ukraine. Polish and German opinions” i obejrzenia fotorelacji ze spotkania!

             


 

Transatlantic cooperation Polish and German opinions

Zapisz się do newslettera
Newsletter