Aktualności

Tekst:

Instytut Spraw Publicznych

Podziel się

Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii złagodzona - komentarz Eweliny Kuźmicz


Dziś Sejm przyjął nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.  Rozwiązanie przyjęte w nowelizacji – odstąpienie od karania – jest zgodne z rekomendacjami Instytutu Spraw Publicznych.


- To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy są zwolennikami podejścia ‘leczyć, a nie karać’. Wyniki badań zrealizowanych przez ISP w 2009 roku pokazały, że ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii jest kosztowna i mało efektywna. Cieszymy się z nowelizacji, bo oznacza zmiany w dobrym kierunku  – skomentowała decyzje Sejmu Ewelina Kuźmicz, ekspertka Instytutu Spraw Publicznych.



Od ponad 10 lat w Polsce posiadanie narkotyków podlega karze więzienia do trzech lat – tego nowelizacja nie zmienia. Sprawia jednak, że nie każda osoba zatrzymana z narkotykami będzie automatycznie otrzymywała wyrok i wpis do rejestru karnego. Nowelizacja umożliwia prokuratorowi i sędziemu, żeby odstąpili od ścigania za posiadanie, innymi słowy: mogą odstąpić od karania. To może pomóc, po pierwsze w leczeniu osób uzależnionych, gdy prokurator lub sąd uznają, że zamiast karać więzieniem lepiej jest skierować podejrzanego na terapię.  Po drugie, większość osób zatrzymywanych za posiadanie narkotyków to ludzie młodzi, w większości przypadków zatrzymani z niewielka ilością marihuany, tak zwani „drobni użytkownicy”. Dzięki nowelizacji prokuratorzy i sędziowie będą  mogli rozważyć, czy skazywanie danej osoby na karę więzienia jest rzeczywiście uzasadnione.   

Badania Instytutu Spraw Publicznych pokazują, że karanie za posiadanie więzieniem jest kosztowne – rocznie pochłania co najmniej 80 mln złotych rocznie z budżetu państwa oraz 204 000 ośmiogodzinnych dni roboczy pracy funkcjonariuszy publicznych: policjantów, prokuratorów, sędziów, kuratorów sądowych.  Jednocześnie jest mało skuteczne:  nie przyczynia się do ograniczania handlem narkotykami, czy odstraszania od narkotyków.  

Rozwiązanie przyjęte w nowelizacji – odstąpienie od karania – jest zgodne z rekomendacjami Instytutu Spraw Publicznych, sformułowanymi na podstawie wyników badań. Nowelizacja to pierwszy, dobry krok w kierunku reformy polityki narkotykowej. Uważamy jednak, że potrzebne są kolejne posunięcia, miedzy innymi:
  • zdefiniowanie czym jest nieznaczna ilość narkotyku (SLD zgłosiło taka poprawkę do przyjętej dziś nowelizacji, jednak poprawka została odrzucona);
  • wprowadzanie alternatywnych form karania za posiadania, niż karanie więzieniem. Na przykład, na wzór Portugalii, postawienie osoby zatrzymanej przed specjalna komisją, która może pomóc w ewentualnym zdiagnozowaniu uzależnienia;
  • dekryminalizacja posiadania niewielkich ilości narkotyków na własny użytek: oznacza ona, że posiadanie narkotyków pozostaje nielegalne, ale prokurator nie wszczyna postępowania wobec osoby, która została zatrzymana z niewielką ilością narkotyku na własny użytek.

Publikacje ISP na temat polityki narkotykowej:

Polityka narkotykowa w Polsce – czas na reformę, Analizy i Opinie nr 115/2011:

Penalizacja posiadania narkotyków – działania instytucjonalne i koszty, Analizy i Opinie nr 101/2009

Karanie za posiadanie. Artykuł 62 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – koszty, czas, opinie, raport z badań, 2009:


Zapisz się do newslettera
Newsletter