Aktualności

Tekst:

Instytut Spraw Publicznych

Podziel się

Ujednolicenie i stabilizacja prawa wyborczego. Artykuł dr. Jarosława Zbieranka w Dzienniku Gazeta Prawna


"Kodeks wyborczy ujednolici i usystematyzuje polskie prawo wyborcze. Usunie niejasności i dokona harmonizacji regulacji wyborczych. W zamierzeniu ma również stanowić o stabilizacji i zapewnieniu trwałości przyjętych regulacji oraz ułatwić obywatelom udział w wyborach.

Kończą się prawie półtoraroczne prace legislacyjne nad kodeksem wyborczym. Ten akt prawny regulować będzie wybory odbywające się w Rzeczypospolitej.

Kodeks wyborczy ma uporządkować i ujednolicić polskie prawo wyborcze, zastępując pięć ustaw wyborczych, które uchwalane lub nowelizowane były w różnym czasie i okolicznościach w ciągu ubiegłych dwudziestu lat. Ustawy te charakteryzują się dużą różnorodnością zastosowanych rozwiązań, nierównym poziomem techniki legislacyjnej i dbałości o jakość przyjętych konstrukcji, co wynikało z częstej praktyki zmiany regulacji tuż przed wyborami. W efekcie niespójne i niedoskonałe prawo wyborcze powodowało liczne komplikacje dla wyborców, kandydatów, jak i organów wyborczych, przeprowadzających wybory.

Postulat ujęcia prawa wyborczego w postaci jednego aktu prawnego – kodeksu wyborczego formułowano w doktrynie prawa konstytucyjnego od wielu lat. Propozycję tę wspierały Państwowa Komisja Wyborcza oraz niezależne ośrodki badawcze (m.in. Instytut Spraw Publicznych). Mimo wielu wcześniejszych prób dopiero w Sejmie VI kadencji udało się skutecznie rozpocząć i przeprowadzić prace nad kompleksowym aktem regulującym materię wyborczą. Podstawą tych działań był projekt przygotowany przez Klub Parlamentarny Lewica. Warto zauważyć, że w pracach nad kodeksem wyborczym, które toczyły się w latach 2009-2010, znaczącą rolę odegrała Państwowa Komisja Wyborcza, swoje propozycje przedstawiali również przedstawiciele organizacji społecznych.

Kodeks wyborczy uchwalony przez Sejm 3 grudnia 2010 roku (w styczniu 2011 roku Sejm będzie rozpatrywał jeszcze poprawki Senatu) jest aktem dość obszernym, liczy ponad 550 artykułów. Kodeks jest podzielony na działy, ale w jego strukturze można umownie wskazać dwie zasadnicze części. Pierwszą część stanowią przepisy wspólne, odnoszące się do wszystkich wyborów. W tej części regulowane są m.in. takie kwestie, jak: prawa wyborcze obywateli, rejestry i spisy wyborcze, zasady przeprowadzenia głosowania (procedury głosowania), protesty wyborcze, kampanie wyborcze oraz zasady ich finansowania.

Druga część kodeksu wyborczego obejmuje kwestie szczegółowe. Poszczególne działy odnoszą się kolejno do wyborów do Sejmu, Senatu, Prezydenta RP, Parlamentu Europejskiego, organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz wyborów wójtów, burmistrzów, prezydentów miast.

Wejście w życie kodeksu wyborczego będzie wydarzeniem o ogromnej doniosłości. Akt ten ujednolici i usystematyzuje polskie prawo wyborczego. Usunie niejasności i dokona harmonizacji regulacji wyborczych. Kodeks wyborczy wprowadza również wiele istotnych, nowych rozwiązań. Wiele z nich wynika z postulatów demokratyzacji i modernizacji prawa wyborczego w Polsce i ma na celu ułatwienie obywatelom udziału w wyborach. Ustawa trafiła do Senatu."

Artykuł ukazał się w Dzienniku Gazeta Prawna 28.12.2010 r.

Zapisz się do newslettera
Newsletter