Aktualności

Tekst:

Instytut Spraw Publicznych

Podziel się

Seminarium "Bezdomność uchodźców w Polsce – wyniki badań", 4 listopada 2010 r.


Celem seminarium, które odbyło się 4 listopada 2010 r. w Instytucie Spraw Publicznych było przedstawienie wyników badań dotyczących szacunkowej liczby bezdomnych uchodźców w dużych miastach w Polsce (Warszawa, Białystok Lublin, Łomża) oraz przyczyn i konsekwencji bezdomności migrantów przymusowych.
 
Głównym problemem osób objętych ochroną międzynarodową w Polsce jest ich trudna sytuacja mieszkaniowa, prowadząca często do bezdomności. Wynika to m.in. z wysokiego kosztu najmu mieszkań, niechęci Polaków do wynajmowania mieszkań cudzoziemcom i z ograniczonego dostępu do mieszkań z zasobów miasta.
 
Problem ze znalezieniem mieszkania prowadzi do tego, że osoby, które uzyskały status uchodźcy bądź ochronę uzupełniającą, żyją w bardzo złych warunkach mieszkaniowych: część z nich w dalszym ciągu mieszka w ośrodkach dla uchodźców, pozostali są często zmuszeni do korzystania z noclegowni, schronisk oraz ośrodków interwencji kryzysowej. Bez mieszkania, czyli zapewnienia bezpieczeństwa, uchodźcy nie mają szans na integrację czy znalezienie pracy, co może skutkować ich wykluczeniem społecznym.
 
Seminarium zostało otwarte przez moderatorów : Ernesta Zienkiewicza – Dyrektora Biura Krajowego UNHCR w Polsce oraz Justynę Frelak – Kierownika Programu Migracji i Polityki Rozwojowej w Instytucie Spraw Publicznych. Moderatorzy wprowadzili słuchaczy w problematykę bezdomności wśród uchodźców zaznaczając wagę tego zjawiska dla dalszej integracji cudzoziemców.
 
W pierwszej części seminarium zostały zaprezentowane wyniki badań, dotyczących rozmiarów zjawiska bezdomności wśród uchodźców, charakterystyce migrantów przymusowych dotkniętych i zagrożonych bezdomnością, a także przyczynach i sposobach zapobiegania temu zjawisku.
 
Katarzyna Oyrzanowska (UNHCR) przedstawiła sytuację mieszkaniową uchodźców w Europie Środkowej nawiązując do badań z 2009 r. dotyczących zjawiska bezdomności uchodźców na Węgrzech. Specjalistka podkreśliła również kluczową rolę, jaką odgrywa kwestia znalezienia mieszkania w procesie integracji imigrantów. Zwróciła uwagę na przeszkody w dostępie do mieszkalnictwa wśród uchodźców.
 
Dr Kinga Wysińska (ISP, Collegium Civitas) zaprezentowała przebieg badania dotyczącego zjawiska bezdomności w Polsce. Przedstawiła słuchaczom typy  bezdomności (bezdechowość, bezmieszkaniowość, wykluczenie mieszkaniowe) oraz wyjaśniła, czym charakteryzuje się bezdomność uchodźcza w Polsce. Zwróciła uwagę na skalę bezdomności w Polsce z uwzględnieniem problemów związanych z jej oszacowaniem. Drugą część swojej prelekcji poświęciła przyczynom oraz konsekwencjom bezdomności wśród uchodźców.
 
Ostatnie wystąpienie w pierwszej części seminarium zostało wygłoszone przez dr Natalię Ryabinską. Prelegentka przedstawiła wnioski płynące z wywiadów swobodnych przeprowadzonych z uchodźcami na temat ich sytuacji mieszkaniowej. Rozmówcy, za przyczyny własnej bezdomności podawali wielodzietność, bezrobocie oraz niechęć właścicieli do wynajmowania mieszkań cudzoziemcom. Jako konsekwencje bezdomności, uchodźcy wymieniali między innymi ich zły stan psychiczny, trudności dzieci w szkole oraz narastanie bariery kulturowej.
 
Powyższe trzy wystąpienia wywołały dyskusję dotyczącą problemu z oszacowaniem liczby bezdomnych uchodźców oraz metodologii prowadzenia badań tego typu.
 
Drugi panel seminarium został poświęcony zaprezentowaniu rekomendacji ISP oraz UNHCR, a także dyskusji nad możliwościami rozwiązania problemu z dostępem uchodźców do mieszkań.
 
Druga część seminarium została otwarta przez dr Kingę Wysieńską, która w skrócie przedstawiła zasady działania Indywidualnego Programu Integracyjnego w Polsce oraz rekomendacje mające na celu poprawę sytuacji mieszkaniowej migrantów przymusowych. Następnie głos zabrała Katarzyna Wencel, która przybliżyła słuchaczom, jakie uprawnienia posiadają uchodźcy w postępowaniu z sprawach mieszkaniowych.
 
Wystąpienie Katarzyny Wencel zostało uzupełnione przez Aleksandrę Chrzanowską, która przedstawiła, w jaki sposób działają omówione przez przedmówczynię przepisy prawne i czy sprawdzają się w praktyce.
 
Następnie wystąpił Maciej Dębski, który zwrócił uwagę na ewolucję zjawiska bezdomności i podkreślił, że zjawisko bezdomności wśród uchodźców przestaje się różnić od zjawiska bezdomności wśród przedstawicieli państwa ich przyjmującego.
 
Katarzyna Łęgiewicz z Biura Polityki Lokalowej m.st. Warszawy zobrazowała, w jaki sposób Warszawa radzi sobie z problemem bezdomności oraz problemem uchodźców. Agata Kaczmarska z Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie opowiedziała, jak wygląda „droga” przeciętnego uchodźcy od momentu opuszczenia ośrodka dla uchodźców do otrzymania mieszkania socjalnego, co stanowiło uzupełnienie informacji przekazanych przez Katarzynę Łęgiewicz.
 
Ostatnią prezentacją wygłosiła Monika Budka z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lublinie. Specjalistka zaznaczyła, że instytucje typu MOPR mają na celu pomoc potrzebującym, którzy nie są w stanie sobie pomóc. Prelegentka podkreśliła, że problemy utrudniające integrację (m.in. trudności ze znalezieniem pracy czy mieszkania), są jednocześnie przyczynami braku integracji. Tym samym koło się zamyka, a problemy nie zostają rozwiązane.

 Projekt „Homelessness study” został zrealizowany ze środków Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców (United Nations High Commissioner for Refugees, UNHCR).

Zapisz się do newslettera
Newsletter