Aktualności

Tekst:

Instytut Spraw Publicznych

Podziel się

Postulaty ISP w kolejnej nowelizacji Kodeksu wyborczego trafiającej do agendy Sejmu RP


W czwartek, 8 sierpnia Platforma Obywatelska przedstawiła projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego. Znalazło się w nim wiele propozycji, które wpisują się w formułowane od lat postulaty Instytutu Spraw Publicznych dotyczące uczynienia prawa wyborczego bardziej przyjaznym wyborcom. Nasze dotychczasowe doświadczenia w związane z tą tematyką pokazują, że jest jeszcze kilka wątków wartych uzupełnienia. Więcej szczegółów przedstawiamy w niniejszym komentarzu.

Jedna z najistotniejszych zmian dotyczy rozszerzenia możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców. Dotychczas możliwość ta była dostępna dla osób niepełnosprawnych oraz dla Polaków przebywających za granicą, a wprowadzenie tej procedury do Kodeksu wyborczego wielokrotnie postulował Instytut Spraw Publicznych. Wnioskodawcy uznali, że poszerzenie możliwości korzystania z tej procedury wpłynie na pełniejszą realizację zasady powszechności prawa wyborczego oraz może przyczynić się do zwiększenia frekwencji wyborczej.

W wyborach parlamentarnych w 2011 roku Polacy po raz pierwszy głosowali korespondencyjnie. Chęć oddania głosu drogą korespondencyjną wyraziło 22 893 osoby przebywające za granicą i 817 osób niepełnosprawnych przebywających na terenie Polski. Nie bez znaczenia był fakt, że wiele osób nie wiedziało, że może skorzystać z tej procedury głosowania. Wyniki badań przeprowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych na kilka dni przed upływem terminów zgłaszania zamiaru głosowania wskazywały, że jedynie 22% ankietowanych wiedziało o procedurze głosowania korespondencyjnego. Propozycję rozszerzenia możliwości głosowania korespondencyjnego należy przyjąć z aprobatą, gdyż rozwiązanie to pozwoli zagłosować wielu osobom, które do tej pory miały trudności z udziałem w wyborach. Warto jednak pamiętać o szerokim informowaniu obywateli o nowych procedurach głosowania, a także o wszelkich terminach i wymaganiach z nimi związanych.

Wiele propozycji, które znalazły się w wymienionym projekcie, skierowane są na wprowadzenie udogodnienień dla wyborców. Dokument przewiduje między innymi umożliwienie wójtowi – w związku z pożarem, powodzią czy inną kryzysową sytuacją - zmiany umiejscowienia lokalu wyborczego. Obecne regulacje uniemożliwiają zmianę siedziby lokalu bez uprzedniej uchwały rady gminy. Takie rozwiązanie w znaczącym stopniu mogłoby ułatwić organizację wyborów.

Znaczna ilość proponowanych zmian dotyczy osób niepełnosprawnych, tematyki, którą wiele razy w kontekście prawa wyborczych i obywatelskich podejmował ISP. Projekt zakłada skrócenie z 14 do 5 dni przed wyborami terminu na złożenie przez wyborcę niepełnosprawnego wniosku o dopisanie do spisu wyborców w wybranym przez niego lokalu. Dodatkowo politycy proponują, aby wyborca niepełnosprawny mógł wybrać lokal spośród wszystkich miejsc oddawania głosów zlokalizowanych na obszarze gminy, a nie tylko spośród lokali przystosowanych dla osób niepełnosprawnych. Dotychczas dla osób niepełnosprawnych musiało być dostosowanych 1/5 – a od 1 stycznia 2015 roku – 1/3 – lokali wyborczych. Wnioskodawcy proponują, aby od 2015 roku do potrzeb osób niepełnosprawnych dostosowanych było 2/5 tego typu pomieszczeń. Większość proponowanych zmian rzeczywiście może w znaczącym stopniu ułatwić głosowanie wyborcom niepełnosprawnym. Zwiększając liczbę lokali dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych warto pamiętać, aby faktycznie spełniały one wszelkie wymagania. Z wielu kontroli prowadzonych przez pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, iż bardzo często w tego typu lokalach nie wszystkie warunki są spełniane.
Instytut Spraw Publicznych od kilku lat zajmuje się tematyką wyborczą i prowadzi działania na rzecz aktywizacji wyborczej obywateli, a także likwidacji wszelkich barier instytucjonalnych utrudniających udział w głosowaniu. ISP sporządza też ekspertyzy prawne i opinie na temat projektów ustaw dotyczących prawa wyborczego, biorąc czynny udział w pracach legislacyjnych.  O naszej aktywności z tym zakresie, możecie Państwo przeczytać na podstronie O wyborach – badania, analizy, opinie >>>
 

Zapisz się do newslettera
Newsletter