W połowie czerwca br. w Bukareszcie eksperci z sześciu krajów: Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Macedonii, Polsce i Rumunii podsumowali wyniki wspólnego projektu badawczego, poświęconego nowym formom pracy. Badania w Polsce zrealizował Instytut Spraw Publicznych. W konferencji „Dostosowanie stosunków przemysłowych do nowych form pracy” wzięli udział parlamentarzyści, przedstawiciele administracji, organizacji związkowych i innych interesariuszy.
Pod lupą znalazło się dziewięć form pracy:
• dzielenie się pracownikiem (employee sharing),
• dzielenie stanowiska pracy (job sharing),
• zarządzanie tymczasowe (interim management),
• praca dorywcza (casual work),
• praca zdalna oparta na technologiach informacyjnych i telekomunikacyjnych
• (ICT-mobile work),
• praca za talony (voucher-based work),
• praca portfelowa (portfolio work),
• praca platformowa (crowd employment),
• zatrudnienie wspólne (collaborative employment)
Przeprowadzone badania pokazały, że wszystkie te formy z wyjątkiem pracy dorywczej mają na razie niewielki udział w badanych rynkach pracy: mediana waha się w granicach od 7% dla pracy platformowej do 18% w przypadku mobilnej pracy zdalnej (ICT mobile work). (W przypadku pracy dorywczej mediana wynosi 24%, ale jednocześnie zwraca uwagę niewspółmiernie wysoki wynik Polski – 54%).
Uczestnicy konferencji ocenili, że nowe formy pracy mają istotny potencjał wzrostowy ze względu na powszechnie deklarowaną przez pracowników potrzebę elastyczności w sposobie świadczenia pracy, jak również z uwagi na niedobór rąk do pracy. Na przykład niestandardowe formy zatrudnienia mogłyby pomóc pracodawcom uzupełnić dotkliwie odczuwane luki kadrowe w Bułgarii, gdzie potrzebne byłoby upowszechnienie wiedzy o nowych rozwiązaniach i wprowadzenie sprzyjających im zmian w prawie. Podobne rekomendacje formułowali przedstawiciele pozostałych krajów.
W Macedonii niedostosowanie prawa do bardziej elastycznych form świadczenia pracy postrzegane jest jako istotne ograniczenie rozwojowe, wpływające na elastyczność całego rynku i konkurencyjność rodzimych firm, które chcą działać zgodnie z prawem (np. w sektorze ICT) . W kraju tym dotkliwa jest również niestabilność przepisów. W Czechach, Chorwacji, Rumunii i Polsce istnieją regulacje dotyczące pracy zdalnej, jednak problemem pozostają nieadekwatne przepisy dotyczące bhp. Inną kwestią sygnalizowaną podczas konferencji były nadmierne różnice w opodatkowaniu i oskładkowaniu pracy w zależności od formy prawnej jej świadczenia (np. w Chorwacji i Rumunii). Stąd też rekomendowano uspójnienie prawa pracy i prawa podatkowego w duchu uproszczenia przepisów i ujednolicania standardów, mając również na względzie odpowiednią ochronę socjalną osób świadczących pracę w ramach różnych form prawnych.
We wszystkich krajach nowe formy pracy są wyzwaniem nie tylko dla ustawodawców, ale i dla związków zawodowych, ponieważ wymagają innych sposobów działania, umożliwiających obsługę członków pracujących w rozproszeniu, co między innymi podkreślali obecni na spotkaniu przedstawiciele organizacji związkowych.
Konferencja została zorganizowana w ramach projektu „The Adaptation of Industrial Relation towards the New Forms of Work” współfinansowanego przez Unię Europejską. Instytut Spraw Publicznych odpowiadał za działania badawcze i upowszechniające w Polsce. Liderem projektu był Institute of Public Policy z Rumunii
The new forms of employment. A comparative report 
