W ostatnią środę eksperci Instytut Spraw Publicznych, Filip Pazderski i Dominika Potkańska, spotkali się z grupą 18 działaczy edukacyjnych i przedstawicieli wyższego szczebla centralnej administracji publicznej z Iraku.
Osoby zajmujące się w tym kraju m.in. koordynacją działań z zakresu edukacji, praw człowieka, czy polityki społecznej przyjechały do Warszawy by poznawać polskie doświadczenia z zakresu formalnej i pozaformalnej edukacji obywatelskiej. Ich wizytę zorganizowały Centrum Edukacji Obywatelskiej oraz European School of Governance z siedzibą w Berlinie, w ramach programu Agencji ONZ ds. Rozwoju (biura w Bejrucie).
Eksperci ISP opowiedzieli gościom o polskich doświadczeniach związanych z budowaniem odpowiedzialnych społecznie postaw w obszarze działalności gospodarczej. Przykładami działań, które miały motywować do dyskusji były tematy wolontariatu pracowniczego jako elementu społecznie odpowiedzialnej działalności przedsiębiorstw (tzw. CSR) oraz rozwijanego obecnie w Polsce systemu ekonomii społecznej. Obie formy działalności stanowią odpowiedź na obserwowany w Polsce niski poziom zaufania ludzi zarówno do siebie nawzajem, jak i do mających reprezentować ich interesy instytucji publicznych.
Polacy cały czas w największym stopniu skupiają się na dbaniu o interesy własne i swoich rodzin. Mają też trudności w podejmowaniu działań kolektywnych skierowanych na zajęcie się tematami wspólnymi dla społeczności, których są członkami. Dlatego potrzebne jest tworzenie przestrzeni, w których mogliby się uczyć bycia razem i działania dla dobra potrzebujących.
Pomóc tutaj mogą zarówno wolontariat pracowniczy (dowodzi tego m.in. wydany ostatnio przez ISP poradnik Inspirator Obywatelski 2.0), jak i przedsiębiorczość społeczna. Obie formy aktywności, zarówno angażującym się w nie osobom, jak i odbiorcom oferowanej przez nie pomocy, umożliwiają rozszerzanie kompetencji społecznych i zawodowych, prowadząc do upowszechnienia w społeczeństwie nawet specjalistycznej wiedzy. Angażujące się w nie osoby podlegają także nieformalnej edukacji obywatelskiej. Jak przekonywali eksperci ISP, by możliwe stało się szersze wykorzystanie tych form aktywności do osiągania wymienionych celów, należy jednak zmierzyć się wcześniej z kilkoma istotnymi problemami. Do ich promowania niezbędne jest m.in. kształtowanie wśród młodych Polaków postaw zaangażowanych społecznie, umiejętności współpracy i kolektywnego rozwiązywania problemów w ramach edukacji formalnej i pozaformalnej.
Zwiększeniu ilości przedsiębiorstw społecznych służyć będzie także większe uwzględnienie w ich ramach wiedzy z zakresu przedsiębiorczości. Podmioty ekonomii społecznej spełniają jeszcze jedną ważną rolę w społeczeństwie – promują wartości i postawy związane z większą odpowiedzialnością za dobro wspólne oraz zrównoważonym wykorzystaniem zasobów naturalnych.
Oba zagadnienia wzbudziły duże zainteresowanie wśród gości z Iraku, prowadząc do bardzo ciekawych dyskusji. W ich trakcie irakijscy decydenci nie tylko dzielili się z ekspertami ISP oraz między sobą uwagami na temat pewnych podobnych działań już prowadzonych w Iraku. Starali się również zastanowić między sobą, jak przedstawione koncepcje można wdrożyć w Iraku, dopasowując je do miejscowego kontekstu społeczno-kulturowego.
