Pierwsze miejsce w kat. II: „Praktyki metodyczne dotyczące stosowania aktywnych metod nauczania wspieranych TIK, wypracowanych i stosowanych podczas lekcji” kapituła konkursu przyznała za interdyscyplinarny projekt uczniowski „Gesundes Leben – nauczanie cyfrowe metodą projektu” realizowany w ramach współpracy ogólnopolskiej sieci szkół Deutsch PLUS+. Inicjatorem wzięcia udziału w projekcie była dyrektorka szkoły Agnieszka Ścieglińska, która tłumaczy:
„Dzięki technologiom szkoła może skuteczniej odpowiadać na potrzeby nowoczesnego świata i dostosować się do wyzwań, jakie stoją przed nią w dzisiejszej rzeczywistości”.
Projekt interdyscyplinarny „GESUNDES LEBEN” został zrealizowany przez I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Radomiu we współpracy z trzema liceami w Polsce (Gąbin, Kraków, Lublin). Punktem wyjścia była chęć utworzenia sieci współpracy szkół Deutsch PLUS+, które obejmowane są patronatem Ambasady Niemiec w Polsce i Instytutu Goethego. Projekt trwał od lutego do maja 2021 roku i uczestniczyło w nim w I LO w Radomiu 45 uczniów.
Zachęcając do realizacji i tworzenia podobnych projektów w szkołach, koordynatorka projektu Teresa Ciepły – nauczyciel germanista I LO w Radomiu podzieliła się tajnikami sukcesu i przedstawia następujące fazy wg. których wdrażano tę niewątpliwie atrakcyjną uczniom edukacyjną praktykę.
Faza inicjowania projektu (nauczyciel w roli mentora): To etap przedstawiania uczniom i uczennicom 3 klas (klasy pierwszej i dwóch klas drugich) tematu projektu (zdrowy styl życia) i wyjaśniania jego założeń. Uczniowie i uczennice dowiedzieli się, że będą „rywalizować” z uczniami pozostałych szkół w formie „Challenges” (merytorycznych wyzwań) oraz dowiedzą się, czy młodzież żyjąca w innych rejonach Polski ma takie samo spojrzenie na sprawy związane z tematem zdrowego stylu życia, jak licealiści z Radomia. Od strony glottodydaktycznej projekt zakładał także rozwój kompetencji komunikacyjnej i międzykulturowej uczestników w zakresie zdrowego stylu życia. Uczniowie i uczennice dowiedzieli się, że projekt będzie długofalowy i będą mieli możliwość rozwijać kluczowe kompetencje XXI wieku oraz tzw. umiejętności „miękkie” niezbędne w przyszłym życiu zawodowym. Na tym etapie chęć udziału w projekcie zgłosiło 45 osób.
Faza wstępna projektu (nauczyciel w roli moderatora): W kolejnym kroku uczniowie otrzymali zadanie opracowane przy pomocy aplikacji MYPOKECARD, które miało na celu określenie z ich perspektywy pojęcia: „zdrowy styl życia”. Uczniowie wybierali indywidualnie po 3 własne skojarzenia i umieszczali je w chmurze wyrazowej w aplikacji MENTIMETER. Ponadto każdy uczeń miał za zadanie wyszukać w zasobach internetowych jedno zdjęcie (na licencji CC), które najlepiej odzwierciedlało jego skojarzenia. Uczniowie i uczennice zapoznali się ze sposobem korzystania z wyszukiwarki internetowej z zachowaniem praw autorskich (do zdjęć) oraz z wybranymi stronami internetowymi (typu PIXABAY), na których mogli wyszukiwać zdjęcia w wolnych zasobach CC. Nadesłane zdjęcia zgromadzono przy pomocy aplikacji CANVA w oddzielnych (dla każdej klasy) MOODBOARDACH. Kolaże zostały przedstawione i omówione z uczestnikami: wskazano na wybrane przez uczniów 3 grupy tematyczne: zdrowe odżywianie, ruch, zdrowie psychiczne. Co ciekawe, takie same tematy wybrali też uczestnicy z innych szkół. W fazie rozpoczynającej projekt podzielono uczniów i uczennice (według ich preferencji) na zespoły projektowe (łącznie 13 zespołów), a w aplikacji MS TEAMS utworzono pokoje wirtualne, otwierając uczestnikom w ten sposób przestrzeń do współpracy online. Dodatkowo już na tym etapie przygotowano za pomocą Google JAMBOARD współdzielone dokumenty (oddzielnie dla każdej klasy), w których uczniowie i uczennice mieli gromadzić na liście dane netograficzne wykorzystanych źródeł.
Promocja projektu w środowisku: Opracowano kilka sposobów na promocję projektu w środowisku szkolnym i lokalnym. Były to: animacja przygotowana w aplikacji ANIMOTO; animacja opracowana przy pomocy STARWARSINTROCREATOR.KASELLABS.IO oraz informacja medialna przygotowana w aplikacji CLASSTOOLS.NET. Wybrano także logo projektu.
Faza zasadnicza - Challenge 1 (etap pracy projektowej sterowanej przez nauczyciela w I LO w Radomiu): Faza ta rozpoczęła się zanim uczniowie otrzymali pierwsze wyzwanie: Challenge 1. Koordynator projektu opracował w aplikacji MYPOKECARD zadanie survivalowe:
Krok 1 SURVIVAL – SAMEMU: Uczestnicy zastanawiali się indywidualnie, co należy do survivalu językowego w zakresie zdrowego odżywiania. Następnie należało zanotować te słowa/wyrażenia.
Krok 2 SURVIVAL - Z INNYMI: Razem jesteśmy silni: uczestnicy mieli wymienić się w grupie swoimi doświadczeniami. Zostali zachęceni do analizy i syntezy poprzez postawione pytania: Macie takie samo zdanie? Co jest najważniejsze? W procesie tworzenia wspólnych notatek wykorzystywali MS Word do redagowania tabeli dwujęzycznej, wzajemnie się wspierali i kontrolowali językowo. W tej fazie pracy nad projektem oprócz zadania survivalowego koordynator projektu zapoznał też uczestników i uczestniczki z danymi statystycznymi NJOY dotyczącymi rosnącej popularności diety bezmięsnej w grupie wiekowej uczestników mieszkających w Niemczech. Po zapoznaniu się z treścią zadania Challenge 1: Przygotuj plan zdrowego odżywiania na 5 dni (forma do wyboru: infografika, krótki film, wiersz, piosenka) nauczyciel zapoznał uczniów i uczennice z aplikacją CANVA oraz wskazał na różnicę pomiędzy plakatem a infografiką. Bardzo ważnym elementem dotyczącym przyszłych działań uczestników była też zachęta koordynatora do poszerzenia horyzontów uczestników w zakresie zdrowego odżywiania i tematycznego wyjścia przez nich poza grupę osób zdrowych oraz poza grupę rówieśników. Uczniowie i uczennice zgłębiali więc zagadnienie popularnych współcześnie diet wynikających często ze schorzeń chorobowych. Niebanalne znaczenie miała też znajomość tych zagadnień z perspektywy biologii i chemii. W grupach zdecydowali, na którą grupę odbiorców skierują swoją uwagę. Uczniowie I LO w Radomiu w swoich pracach odnieśli się zatem do osób zdrowych w formie zrównoważonej diety, diety wg kolorów oraz do wegan, wegetarian, pescetarian, lactowegetarian, frutarian, flexitarian i do osób wymagających diety bezglutenowej. Na tym etapie korzystali z aplikacji: CANVA, GIMP.
Faza zasadnicza - Challenge 2 (etap pracy usamodzielniającej działania uczniów w I LO w Radomiu): Kolejne wyzwanie: Challenge 2 dotyczyło zagadnienia: Ruch to zdrowie! Przygotuj plakat, artykuł, wideo lub reklamę, w której zachęcisz do uprawiania sportu. Na tym etapie projektu koordynator wystąpił w roli moderatora, wspierającego samodzielne (w tym przypadku zespołowe) poszukiwania kierunku działania uczniów i uczennic. Ponownie zachęcił do poszerzenia ich spojrzenia poza świat ludzi zdrowych i rówieśników oraz w razie potrzeby służył zespołom radą. Uczniowie wymienili się w klasach informacjami na temat aplikacji, które znają oraz z których mogliby skorzystać przy wykonaniu zadania. Nauczyciel natomiast zachęcił do wykorzystania innych aplikacji, niekoniecznie tych znanych uczniom z wcześniejszych doświadczeń. W ten sposób inspirował uczestników i uczestniczki do wychodzenia poza granice swoich możliwości. W realizacji zadania Challenge 2 uczniowie I LO w Radomiu skoncentrowali się na grupie osób zdrowych, ale także na osobach z niepełnosprawnościami, seniorach, czy osobach z insulinoopornością. Do stworzenia wideo, plakatów multimedialnych, reklamy i artykułu wykorzystali aplikacje: ANIMOTO, FILMMAKER, GIMP, CANVA.
Faza zasadnicza - Challenge 3 (etap pracy samodzielnej uczniów w I LO w Radomiu): Po zapoznaniu się z wyzwaniem Challenge 3: Zadbaj o zdrowie w okresie pandemii! Forma do wyboru: infografika, gra, komiks, recepta z 10 sposobami, uczniowie i uczennice I LO w Radomiu zgłębili w zespołach zagadnienie zdrowia psychicznego i zespołowo decydowali, która grupa docelowa znajdzie się w centrum ich zainteresowań. W czasie tej fazy projektu nauczyciel pełnił rolę mentora. Na tym etapie uczniowie i uczennice nie potrzebowali już inspiracji od nauczyciela ani zachęty do przekraczania własnych ograniczeń, umieli współpracować w zespołach i podejmować własne decyzje. Śmiało, z przyjemnością samodzielnie pracowali nad wykonaniem zadania. W wyzwaniu Challenge 3 uczniowie I LO w Radomiu odnieśli się do: osób żyjących w izolacji wywołanej pandemią (w tym rówieśników), do osób znajdujących się w trudnościach emocjonalnych (w tym w depresji), zgłębili istotę znaczenia snu dla zdrowia psychicznego. Przygotowali: komiksy własnoręczne, komiksy w wersji digital, infografiki oraz poradniki. Skorzystali m.in. ze znanej już sobie doskonale aplikacji CANVA, wykorzystując jej kolejne możliwości.
Faza zasadnicza - Challenge 4 (etap pracy samodzielnej uczniów w I LO w Radomiu ukierunkowany na współpracę z innymi szkołami): Wyzwanie Challenge 4 miało zostać opracowane przez uczniów i uczennice I LO dla pozostałych uczestników projektu. Zostali oni poproszeni o wymyślenie wyzwania dla innych szkół. Warunkiem było uwzględnienie w nim wszystkich dotychczas opracowanych tematów projektowych. W ten sposób praca nad wyborem i sformułowaniem zadania została rozpoczęta, zanim uczniowie spotkali się online w klasach. W kolejnym kroku w poszczególnych klasach podjęto wspólne decyzje, które z zaproponowanych zadań (tylko 1 zadanie) zostanie przedstawione do wyboru pozostałym uczestnikom i uczestniczkom projektu w I LO w Radomiu. W ten sposób spośród trzech klas wybrano trzy propozycje do głosowania. Głosowanie przeprowadzono z wykorzystaniem aplikacji MENTIMETER i wybrano najciekawszą propozycję zdaniem uczniów: Gdzie w Twoim mieście możesz zdrowo zjeść, zdrowo się poruszać i odzyskać równowagę psychiczną? Przedstaw trzy ulubione miejsca. Nie zapomnij przy tym o osobistej perspektywie. Do wyboru formy: krótki film, osobisty plan miasta, infografika. Następnie zdecydowano, w jakiej aplikacji zostanie przygotowane wyzwanie. Podjęto decyzję, że forma zadania powinna być ciekawa, trójwymiarowa, więc zadanie opracowano w formie prezentacji mobilnej korzystając z MS PowerPoint.
Faza podsumowania pracy projektowej: Wśród wszystkich uczestników i uczestniczek projektu przeprowadzono ankietę, której celem było określenie konkretnych efektów wielotygodniowej współpracy w formie pracy projektowej.
Efekty: Nauczyciel-koordynator przedstawił projekt podczas regionalnej konferencji MSCDN w Radomiu „Innowacyjność i dwujęzyczność drogą do sukcesu szkoły” w dniu 19.03.2021 r. Projekt został zamieszczony jako przykład dobrej praktyki na stronie Instytutu Goethego w Polsce - www.goethe.de. Został przedstawiony wśród innych zrealizowanych projektów podczas uroczystej ogólnopolskiej gali sieci współpracy szkół Deutsch PLUS+, która odbyła się online w dniu 22.06.2021 r.
Dodatkowe informacje o projekcie: Co kilka tygodni pojawiało się nowe wyzwanie, które omawiano podczas lekcji. Odbywały się też spotkania indywidualne z grupami oraz spotkania indywidualne z liderami (tzw. punkty fiksacyjne – niem. Fixpunkte podczas pracy projektowej). Po każdej fazie miało miejsce podsumowanie pracy zespołowej. Uświadamiano uczestnikom i uczestniczkom, jakie umiejętności i kompetencje nabywali na danym etapie pracy projektowej. Określano słabe i mocne strony, a w razie potrzeby wdrażano usprawnienia. Po każdym Challenge analizowano wspólnie prace wszystkich uczestników projektów. W trakcie realizacji projektu kilkukrotnie przypominano o zachowaniu praw autorskich. Równolegle odbywała się także recenzja cyfrowa dokumentów. Nauczyciel udzielał uczniom i uczennicom wskazówek technicznych, za pomocą jakich narzędzi konwertować pliki oraz jak łączyć pliki pdf w jeden dokument.
Projekt był skierowany do uczniów szkoły ponadpodstawowej uczących się języka niemieckiego (projekt w języku niemieckim) w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Udział w projekcie umożliwił naukę, która odbywała się poza sztywnymi ramami lekcji. Istotną potrzebą, na którą zorientowane było nauczanie cyfrowe było nauczanie międzyprzedmiotowe rozumiane jako CLIL, w tym przede wszystkim edukacja zdrowotna i promocja wśród młodzieży zdrowego stylu życia, zarówno w sferze fizycznej i psychicznej. Ważnym uzasadnieniem do wdrożenia działań projektowych był fakt, że nauczyciel-koordynator dostrzegł gotowość uczniów i uczennic do korzystania z otwartych form nauczania (praca metodą projektu była jedną z wykorzystywanych form) oraz chęć poznawania nowych narzędzi TIK. Koordynator unaocznił też uczniom i uczennicom zalety pracy nad „poważnym”, długoterminowym projektem. Dzięki nauce tą aktywną metodą mogli nabyć umiejętności niezbędne na rynku pracy oraz kompetencje XXI wieku. Nabyte: wiedza, i umiejętności, a także wykształcone postawy etyczne i prospołeczne zaspokoiły potrzebę integrowania nauki języka z funkcjonowaniem w społeczeństwie. Możliwość porównania własnego spojrzenia na tematykę projektu z perspektywy innych jego uczestników stała się dla uczniów inspiracją do wyjścia poza strefę własnego komfortu. Dodatkowo uczniowie silnie odczuwali potrzebę autonomii i kreowania wartościowych rzeczy, co jest charakterystyczne nie tylko dla ich wieku, ale generowane było dodatkowo trudnym okresem izolacji w czasie nauki zdalnej. Ponadto w okresie nauki na odległość istniała w uczniach silna potrzeba komunikowania się z rówieśnikami. Uczniowie i uczennice chcieli i musieli się ze sobą komunikować, wspólnie pracować (np. na współdzielonych dokumentach), szukać rozwiązań, które pomagały im zrealizować wspólny cel. Fakt, że uczniowie I LO w Radomiu współpracowali z uczniami i uczennicami z innych miejscowości w Polsce, stworzył namiastkę wyjścia poza dom, poza miejsce zamieszkania, w sposób wirtualny i rzeczywisty, co z kolei umożliwiło tworzenie dobrostanu psychicznego uczestników. Często młodzież nie zwraca uwagi na inne grupy społeczne, szczególnie na osoby starsze lub dotknięte chorobami, niejako wykluczone poza margines społeczny. Młodzież ze szczególną uwagą dostrzegła, a następnie z troską i szacunkiem skoncentrowała się na potrzebach innych grup społecznych. Udział w projekcie umożliwił więc niejako dostrzeżenie innych środowisk, w tym cennych relacji międzypokoleniowych.
W imieniu ISP serdecznie gratulujemy osiągnięć edukacyjnych oraz wyrażamy nadzieję, iż nagroda - zaawansowany projektor Epson EB-680 ufundowana przez Fundację Orange – będzie przydatna w kontynuacji opisywanej praktyki a także przyczyni się do rozwijania umiejętności cyfrowych uczniów I LO w Radomiu.
Nagrodami w konkursie były pomoce dydaktyczne dla szkół wspierające dydaktykę cyfrową ufundowane przez Fundatorów Konkursu Dobrych Praktyk tj: Fundację ORANGE, Fundację EdTech Poland, Ei System sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, MERIDIAN Marcin Gąsiorowski z siedzibą w Katowicach, iSpot Poland Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie oraz Photon Entertainment Sp. z o.o.
Osoby koordynujące projekt:
Teresa Ciepły – nauczyciel germanista w I Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Radomiu, koordynator, inicjator, mentor, moderator, przewodnik, ewaluator projektu
Współpraca międzyszkolna:
Iwona Tekielak – IX Liceum Ogólnokształcące im. Zygmunta Wróblewskiego w Krakowie
Magdalena Kosior-Szychiewicz – Międzynarodowe Liceum Paderewski w Lublinie
Marzena Sosińska – Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół im. Stanisława Staszica w Gąbinie
I Liceum Ogólnokształcące w Radomiu
ul. Stefana Żeromskiego 10, 26-600 Radom
lo1@radom.pl.pl
tel.: 48 362 76 55
Linki do multimediów w sieci
Wizualizacja w aplikacji PADLET dedykowana projektowi „GESUNDES LEBEN – nauczanie cyfrowe metodą projektu” w I LO w Radomiu (wdrażanie aktywnej metody nauczania wspieranej TIK, wypracowanej i wdrażanej podczas lekcji)
Strona internetowa dedykowana projektowi Projekt wśród przykładów dobrych praktyk na stronie Instytutu Goethego w Polsce Wizualizacja PADLET – nauczanie cyfrowe realizowane podczas lekcji różnych przedmiotów w I LO w Radomiu 
