Aktualności

Tekst:

Instytut Spraw Publicznych

Podziel się

Biuletyn Kompas - Czy uchwała dotycząca lokalnej Rady Działalności Pożytku Publicznego jest aktem prawa miejscowego?


Zgodnie ze znowelizowanymi w 2010 roku przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w samorządzie wojewódzkim, powiatowym i gminnym – na wniosek organizacji pozarządowych prowadzących działalność na terenie danej jednostki samorządowej – możliwe jest powołanie rady działalności pożytku publicznego. Regionalne i lokalne rady pełnią funkcję organów konsultacyjnych i opiniodawczych. Do ich zadań należy m. in. wyrażanie opinii na temat projektów uchwał i aktów prawa miejscowego dotyczących sfery zadań publicznych. W skład rad wchodzą – obok przedstawicieli władz publicznych – przedstawiciele lokalnego sektora pozarządowego; w tym sensie więc są one formą reprezentacji mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego wobec organów administracyjnych. W kontekście problematyki partycypacji publicznej, rady są jeszcze jednym z rozwiązań prawnych umożliwiających obywatelom wpływanie na procesy decyzyjne w samorządach. Sposób powoływania członków rad oraz ich organizację i tryb działania określają uchwały przyjmowane przez organy stanowiące poszczególnych jednostek samorządowych. W 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku rozstrzygnął kwestię charakteru prawnego takich uchwał.

Sprawa, w której orzekał sąd, dotyczyła wydanej przez Radę Miejską w A. uchwały w sprawie określenia trybu powoływania członków oraz organizacji i trybu działania Rady Działalności Pożytku Publicznego w A., a także terminów i sposobu zgłaszania kandydatur na członków tej Rady. Wojewoda stwierdził nieważność uchwały wskazując, że została ona przyjęta z istotnym naruszeniem prawa; naruszenie polegało na postanowieniu, że uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Jak argumentował wojewoda, uchwała tego rodzaju przed wejściem w życie powinna zostać ogłoszona w wojewódzkim dzienniku urzędowym, ponieważ – wbrew temu, co przyjęła rada miejska – jest ona aktem prawa miejscowego. Jej regulacje mają generalny charakter, ponieważ „będzie się na nie mógł powołać każdy podmiot uprawniony do zgłaszania kandydatów do Rady Działalności Pożytku Publicznego w A. O abstrakcyjności decyduje natomiast to, iż uchwała nie dotyczy jednorazowej sytuacji powołania członków Rady, ale przewiduje możliwość uzupełnienia wakatu w jej składzie w przypadku rezygnacji, śmierci lub odwołania członka Rady.”

Burmistrz miasta A. wniósł do sądu skargę na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody. W ocenie skarżącego, kwestionowana uchwała ma typowo wewnętrzny charakter, ponieważ wyłoniona i działająca na podstawie jej przepisów rada będzie funkcjonować w strukturze miasta. Uchwała nie spełnia więc jednego z warunków przesądzających o zakwalifikowaniu jej jako aktu prawa miejscowego – nie dotyczy adresatów zewnętrznych, pozostających poza strukturami administracyjnymi urzędu. Burmistrz zwrócił też uwagę, że adresaci uchwały zostali wskazani w precyzyjny i konkretny sposób, co jest – w jego opinii – jeszcze jednym argumentem przemawiającym za zakwalifikowaniem uchwały jako aktu prawa wewnętrznego, nie podlegającego wskazanym przez wojewodę rygorom dotyczącym opublikowania i wejścia w życie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wydanym 20 września 2011 roku orzeczeniu (sygn. akt II SA/Bk 522/11) przyznał jednak rację wojewodzie. W uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, „że akty prawa miejscowego nie muszą zawsze dotyczyć wszystkich mieszkańców jednostki terytorialnej. Wystarczające będzie, gdy zawarte w takim akcie normy o charakterze abstrakcyjno-generalnym będą skierowane do nieograniczonego kręgu adresatów.” Kwestionowana uchwała – wbrew argumentacji skarżącego – jest adresowana nie do konkretnego, wskazanego z nazwy adresata, ale do podmiotów określonych rodzajowo; chodzi tu o podmioty uprawnione do zgłaszania kandydatów do rady, czyli organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego. Nietrafne jest więc również zakwalifikowanie uchwały jako aktu kierownictwa wewnętrznego, jest ona bowiem skierowana nie tylko do podmiotów funkcjonujących w obrębie struktury administracyjnej, ale także do podmiotów zewnętrznych (organizacji). Dodatkowo, zachowania uregulowane na gruncie uchwały nie mają charakteru jednorazowego, ale powtarzalny – dotyczy ona powoływania członków Rady Działalności Pożytku Publicznego, której skład zmienia się po upływie dwuletniej kadencji. Uchwała Rady Miejskiej w A. podlega zatem – jako akt prawa miejscowego – obowiązkowi publikacji w dzienniku urzędowym. Niedotrzymanie tego wymogu przesądziło o jej nieważności. 


Autor: Anna Krajewska

Źródła: www.samorzad.lex.pl, http://orzeczenia.nsa.gov.pl



Tekst przygotowano w ramach projektu "Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 



  
Zapisz się do newslettera
Newsletter