Dostęp do informacji publicznej jest punktem wyjścia dla wszelkich form partycypacji publicznej mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego. Ustawa o dostępie do informacji publicznej przewiduje, że organy administracji publicznej i oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne lub dysponujące majątkiem publicznym są zobowiązane do udostępniania obywatelom wszelkich „informacji o sprawach publicznych”. Informacje tego rodzaju podlegają udostępnieniu poprzez ich ogłaszanie Biuletynach Informacji Publicznej poszczególnych jednostek, umieszczanie w centralnym repozytorium informacji publicznych, przez wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów (a także dostęp do materiałów dokumentujących przebieg tych posiedzeń) oraz na wniosek obywatela (w przypadku informacji, które nie podlegają udostępnieniu w innej z wymienionych form). Odmawiając udostępnienia informacji publicznej, podmiot realizujący zadania publiczne jest zobowiązany wydać w tej sprawie decyzję, od której wnioskodawcy przysługuje odwołanie. Co jednak powinien zrobić taki podmiot, jeżeli nie posiada informacji, której udostępnienia żąda wnioskodawca?
W tej sprawie wypowiedział Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 22 października 2013 r. (sygnatura akt II SAB/Kr 183/13). Skarga, w której zapadło orzeczenie, dotyczyła bezczynności spółki zajmującej się dystrybucją gazu. Skarżący domagali się od niej udostępnienia w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej decyzji stanowiących podstawę lokalizacji i budowy gazociągów. Argumentowali przy tym, że spółka jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia im tych informacji, ponieważ zadania przez nią realizowane mają charakter zadań publicznych „ze względu na znaczenie gazu dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, a tym samym urzeczywistniania dobra wspólnego, o którym mowa w art. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Informacje te były im potrzebne ze względu na to, że na należącej do nich nieruchomości umieszczono urządzenia gazowe, a jednocześnie „nieruchomość nie została wywłaszczona na potrzeby budowy instalacji gazociągowych, jak też w żaden inny sposób nie zostało ograniczone ich prawo własności do tej nieruchomości ani też nie zawierali oni też żadnych umów w przedmiocie korzystania z nieruchomości.” Żądanych dokumentów jednak nie otrzymali. Już po wniesieniu skargi na bezczynność zostali poinformowani przez spółkę, że nie jest ona „w posiadaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, na podstawie której wykonano przedmiotową inwestycję. Spółka zaznaczyła, iż dokumenty źródłowe powinny znajdować się w instytucji wydającej pozwolenie na budowę.”
Sąd zauważył, że również w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej nie posiada danych, których domagają się wnioskodawcy, musi załatwić tę sprawę zgodnie z obowiązującymi przepisami. WSA wskazał, że w takim przypadku podmiot zobowiązany powinien zawiadomić o nieposiadaniu informacji wnioskodawcę, „nie ma natomiast obowiązku wydania decyzji. Powyższe wynika z faktu, że forma decyzji została przewidziana przez ustawodawcę wyłącznie dla rozstrzygnięcia o odmowie udostępnienia informacji, względnie o umorzeniu postępowania”. Jeżeli podmiot nie posiada żądanych informacji, nie jest w stanie ich udostępnić – stąd też nie jest to odmowa, i nie dotyczą tej sytuacji wymogi obowiązujące w przypadku odmowy. Mając to na uwadze, WSA uznał, że „skarżona spółka rozpoznała wniosek skarżących, bowiem poinformowała ich (…), iż nie jest w posiadaniu dokumentacji związanej z wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, na podstawie której wykonano urządzenia przesyłowe.” Dlatego też sąd ocenił, że bezczynność spółki nie miała charakteru rażącego naruszenia prawa.
Autor: Anna Krajewska
Źródła: www.samorzad.lex.pl, http://orzeczenia.nsa.gov.pl
Tekst przygotowano w ramach projektu "Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.