Niedawno pisaliśmy w naszym biuletynie o problemach, jakie wiążą się z zaliczaniem poszczególnych uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do kategorii „aktów prawa lokalnego” i o znaczeniu takich rozstrzygnięć z punktu widzenia partycypacji publicznej mieszkańców (Zob. A. Krajewska, Które z uchwał są aktami prawa miejscowego). W niniejszym tekście zaprezentujemy kolejny przypadek, w którym pojawiły się wątpliwości co do charakteru uchwały rady miejskiej; tym razem sporna sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku (sygn. II SA/Bk 534/11).

Przedmiotem kontrowersji była uchwała rady miejskiej w przedmiocie likwidacji jednej ze szkół podstawowych. Skargi na uchwały wniosły dwie matki dzieci chodzących do likwidowanej szkoły, argumentując między innymi, że naruszona została procedura podejmowania uchwały poprzez brak właściwego powiadomienia rodziców o zamiarze likwidacji placówki. Jak wskazywały skarżące, likwidacja szkoły naruszy uzasadniony interes rodziców, bo utrudni realizację obowiązku szkolnego, poza tym wpłynie na pogorszenie warunków dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych uczniów. W związku z tym, wnioskowały o wstrzymanie wykonania zaskarżonej uchwały. Rada Miejska natomiast wniosła o odrzucenie skarg, zaprzeczając podniesionym w nich zarzutom.

Aby ocenić, czy skarga na uchwałę rady powinna zostać uwzględniona, Wojewódzki Sąd Administracyjny musiał rozstrzygnąć między innymi, czy uchwała była aktem prawa miejscowego, a w konsekwencji, czy warunkiem jej wejścia w życie było jej uprzednie ogłoszenie w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Zaskarżona uchwała nie została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego; gdyby zatem była ona aktem prawa miejscowego, niespełnienie wymogu publikacji uzasadniałoby stwierdzenie jej nieważności.

W wyroku z 15 listopada 2011 roku WSA orzekł jednak, że uchwała o likwidacji szkoły nie jest aktem prawa miejscowego. Przypomnijmy, że zgodnie z poglądem przyjętym w doktrynie i na gruncie orzecznictwa, akt prawa miejscowego ma charakter generalny i abstrakcyjny. Oznacza to, że musi on być adresowany do nieokreślonego z góry kręgu osób, niezależnie od tego, jakiej liczby adresatów będzie faktycznie dotyczył i rozstrzygać o prawach i obowiązkach podmiotów wchodzących w skład całej wspólnoty samorządowej. Regulowane w takim akcie zachowania mają dotyczyć powtarzalnych okoliczności, a nie tylko konkretnej, jednorazowej sytuacji. W przypadku spornej uchwały, WSA wskazał, że jest ona skierowana do określonego z góry kręgu osób, będących rodzicami uczniów uczęszczających do szkoły. „Jest aktem podmiotowo i przedmiotowo skonkretyzowanym, ulegającym skonsumowaniu po jednorazowym spełnieniu dyspozycji zawartej w uchwale. (…) Uchwała o likwidacji szkoły dotyczy z góry określonej kategorii osób i indywidualizuje ich sytuację prawną. Nie stanowi źródła norm postępowania dla całej społeczności lokalnej.” W związku z tym, jak wskazał sąd, uchwały tego rodzaju nie są objęte wymogiem publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym i mogą wejść w życie z dniem ich podjęcia.

Autor: Anna Krajewska

Zapraszamy na stronę www.isp.org.pl/kompas