W ostatnim czasie mamy do czynienia ze znacznym nasileniem międzynarodowych migracji pracowników wykwalifikowanych. Na przykład w 2000 roku, według danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, 24% imigrantów na świecie miało dyplom uniwersytecki, podczas gdy w 2010 roku – już 29% . Jednocześnie gwałtownie wzrasta liczba studentów zagranicznych. W latach 1963–2006 liczba osób studiujących za granicą zwiększyła się dziewięciokrotnie, z kolei w latach 2000–2010 – aż o 99%.
Jednocześnie w Europie bardzo zauważalnym zjawiskiem w nadchodzących dziesięcioleciach będzie spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym i intensywność tego procesu. Imigracja jest postrzegana jako jedno z rozwiązań tego problemu, pozyskiwanie i utrzymanie pracowników wykwalifikowanych stanowi zaś jeden ze strategicznych elementów polityki migracyjnej i edukacyjnej.
Celem poniższych rozważań jest skrótowe przedstawienie polityki w zakresie przyciągania wykwalifikowanych migrantów spoza Unii Europejskiej do Polski i Niemiec oraz sytuacji wysoko wykwalifikowanych cudzoziemców, w tym między innymi statystyk dotyczących takich osób, ich sytuacji prawnej i pozycji na rynku pracy. W niniejszym opracowaniu przeanalizowano również problematykę internacjonalizacji (umiędzynarodowienia) szkolnictwa wyższego, które może być odpowiedzią na potrzeby rynku pracy, zaprezentowano ponadto wnioski z międzynarodowego seminarium „Migranci (wysoko) wykwalifikowani w Polsce i Niemczech. Wyzwania dla polityki migracyjnej”, zorganizowanego 30 listopada 2015 roku. Publikacja stanowi punkt wyjścia dalszych badań i analiz w ramach projektu „Wykwalifikowani migranci w Polsce i w Niemczech”.
