Oddajemy do rąk Czytelnika trzeci numer Bilansu monitoringu prawa, podsumowujący kolejny rok monitoringu prowadzonego przez Instytut Spraw Publicznych (ISP), dotyczący uwarunkowań prawnych związanych z uczestnictwem obywateli w procesach decyzyjnych.
Partycypacja publiczna stała się w ostatnich latach jednym z kluczowych pojęć debaty publicznej, obecnym szczególnie na szczeblu ogólnopolskim, ale też coraz częściej na poziomie samorządu terytorialnego. Mówi się więc o konieczności uspołecznienia władzy publicznej na wszystkich etapach podejmowania decyzji publicznych – od planowania przez wdrażanie polityk publicznych. Narasta także przekonanie o potrzebie edukacji obywatelskiej społeczeństwa i wyrabiania w nim nawyku bieżącego uczestnictwa w życiu publicznym, czemu ma służyć m.in. tworzenie różnych mechanizmów i narzędzi umożliwiających współudział obywateli w sprawowaniu władzy. W tym kontekście rozwiązania prawno-instytucjonalne należy postrzegać jako jeden z czynników wpływających na poziom i jakość partycypacji, który może zarówno przyczyniać się do jej rzeczywistego rozwoju, jak i skutecznie ten rozwój ograniczać. Kształt rozwiązań prawnych i ich propartycypacyjność stanowią także dobry wskaźnik faktycznego zakorzeniania się tej idei w polskiej demokracji. Tym bardziej powinniśmy zwracać na nie uwagę, albowiem – jak wskazuje wiele badań i analiz, w tym także prezentowanych w niniejszej publikacji – partycypacja stała się co prawda pojęciem modnym w dyskursie publicznym, ale idea ta nadal ma w dużej mierze wymiar postulatywny.
(z Wprowdzenia)
