Każdego roku radcowie prawni i adwokaci udzielają tysięcy darmowych porad prawnych potrzebującym, najczęściej ubogim Polakom. Jednakże w świetle niedawnego stanowiska Ministra Finansów – osoba korzystająca z takiej pomocy osiąga przychód i powinna zapłacić od niego podatek. Kancelaria ma natomiast obowiązek zgłoszenia faktu udzielenia każdej bezpłatnej porady na formularzu PIT do urzędu skarbowego – zawierającym m.in. pełne dane uzyskującego pomoc. Dodatkowo jeśli nie wskaże, że udzielanie darmowych porad prawnych to działalność marketingowa – może narazić się na konieczność zapłacenia podatku VAT.
 
Tego rodzaju bariery, które utrudniają, a w dalszej perspektywie mogą zahamować ważną sferę pomocy prawnej udzielanej obywatelom pro bono przez prawników stanowiły bodziec do zorganizowania 15 listopada 2011 roku w Instytucie Spraw Publicznych seminarium eksperckiego. Odbyło się ono w ramach prac Rady Ekspertów (RE) Programu Obywatel i Prawo VI, niezależnego ciała opiniotwórczego, którego celem jest niwelowanie barier w dostępie do pomocy prawnej.
 
Do dyskusji zaproszono przedstawicieli samorządów prawniczych, rządu, Kancelarii Prezydenta RP, think-tanków, prawników udzielających porad w organizacjach pozarządowych. Spotkanie otworzył dr Jarosław Zbieranek (ISP) wice-przewodniczący RE, a moderował je Grzegorz Wiaderek (INPRiS) przewodniczący RE. Bariery związane z opodatkowaniem porad pro bono i możliwe następstwa w słowie wstępnym przedstawili znakomici prawnicy: Mec  Maciej Bobrowicz – Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych oraz Mec. Robert Krasnodębski z Kancelarii Weil, Gotshal & Manges. Z przeprowadzonej dyskusji, w której głos zabrała m.in. Dorota Szubielska z Kancelarii Chadbourne & Parke wyłania się bardzo pesymistyczny scenariusz znacznego ograniczenia świadczenia poradnictwa pro bono. Warto zauważyć, że w Polsce nie funkcjonuje zorganizowany przez Państwo system bezpłatnego poradnictwa prawnego dla najuboższych obywateli, więc utrudnianie i de facto ograniczanie przez  Ministerstwo Finansów innych inicjatyw mających wypełnić w pewnym wymiarze tę lukę, są niezrozumiałe.
 
Na seminarium padło kilka ciekawych pomysłów wspólnych działań, które mogą zapobiec zapaści w poradnictwie świadczonego pro bono przez radców i adwokatów.

Już teraz udostępniamy pełny zapis stenograficzny seminarium.

Ponadto na potrzeby seminarium mecenas Maciej Bobrowicz przygotował prezentację na o pomocy prawnej "pro bono", dostępną tutaj.